Ka Jingphla Ka Niam Wei Blei

Da u R.S. Berry

Ki Tynrai Ka Niam

Na ka bymjukut hi kein la don tang Uwei U Blei. Ma u hi uba la thaw ia ka bneng ia ka khyndew, ia ka duriaw bad ia kiei kiei baroh katba don ha ki. Ma U hi uba la thaw ia ki briew, ia ki mrad bad ia ki kynja ba im baroh. Une u juh kein u long U Blei U Trai Kynrad jong ki baroh na ka bymjukut sha ka bymjukut.
2. U Blei u long u bym don ka met doh, uba tang ka jinglong mynsiem suda, U Badap phar, U Bakhraw tam, u Bamarwei hi khlem nongsynrap, u Bastad hi, uba don bor tam, u ba tip lut u bakyrshan hi, u bapynim hi, u basynshar hi , u Bymjukut shuh, u Baiaineh beit, uba ha la ka jong hi ka jing long u Bashisha eh, u Bakhuid tam, u Babha eh, u Baieit eh, u Baisynei ei, u basbun tam, u Baiaishah duh, u Bymkylla shuh, u Bahok thik, u Bajanai biang, uba dap da ka jingkmen suda bad bun kiwei kiwei kin am bym iai lah niew tang ki jong U Blei.
3. Tang da ka jingmane nguh bad ka jing duwai shi beit ia U Blei hi marwei, ngi ioh jingkyrkhu na U ha kane ka pyrthei bad lawei sha ka bymjukut.
4. Da kaba ieit ia U Blei hi bad da kaba mut ba kren, bad bal eh ieit ia ki briew ia kiba U Blei u ieit bad u mon, bad da kaba leh sbun ieit isynei ia ki para jingthaw ka long ka jingmane nguh ia U Blei.
5. Ka tynrai long bynriew ka bymjuiap kaba la wan beit na U Blei hi bad ka ban leit beit hi ruh sha U Blei.
6. Ujuh hi U Blei U Trai U Kynrad ba thaw ia ki bynriew baroh; ki bynriew ruh baroh kijuh ki shi para jingthaw jong U Blei hi marwei, ki bym don ka jingiapher jaid ei ei ruh ha ka mynsiem baroh ki dei ban mane nguh shi beit tang ia U Blei hi, da la ka mon da la ka ktien bad da la ka kam baroh, khlem da ai kano kano ruh ka kynja met kum ka jingknia ha U.


II

Shaphang U Blei

U Blei hi u long U Trai Nongthaw baroh shi tyllup ka bneng bad baroh shi linter ka pyrthei bad baroh de katba don ha ki. Na kulong kuman sha kulong-kuman U Blei u long u Nongpynlong bad u Nongpynim hi marwei. Hapoh ka bor jong U Blei hi ki neh baroh katba don.
2. U Blei u long u jingim jong ngi, u Jingkyrshan jong ngi, u Nongsumar bad u Nongsynshar jong ki briew, jong ki mrad, jong ki kynja baim bad jong kiei kiei baroh phar. Um shym long u ba jngai, hynrei u don ha ngi hi. Habar bad hapoh jong ngi hi kein u don.
3. Ma u hi u Baim khuid, u Bajanai, u Bymjukut, u Badap, u Badon bor, u Batip, u Bakmen, u Basot ha la ka kam phit baroh; u long u Nongbuhai jong ngi, u Nongbsa jong ngi, u Kynrad jong ngi, U Nongpynbeit jong ngi, u Nongda jong ngi, u Nongkynpham jong ngi, u Nonghikai jong ngi, u Nongialam jong ngi, u Nongpynshngain jong ngi, u Nongpyntngen jong ngi ki briew baroh.
4. Don bun kiwei kiwei de kin am jong U Blei Bathaw, kiba ngim iai lah niew tang shuh wat tang ia kiba ia dei ia ngi ki briew ha kane ka pyrthei ruh, naba uba long tang Marwei hi naduh mynno mynno bad haduh lano ruh.


III

Ka Jutang U Blei Bad Ki Briew

Hapdeng U Blei bad ki briew la don ka Jutang ba skhem ka bam lah ia kylla, lymne lah ia pynduh shuh wei kumba la iateh shisien. Ba U Blei u Nongthaw ba synshar bad ba ki briew ki long ki jingthaw ba mane.
2. Kane ka Jutang ka ieng skhem hapdeng U Blei bad ki briew, kaba the pynneh ia ka Bor ia ka Burom bad ia ka mon jong U Blei ha ki briew, bad kaba the pynbeit ia ka jingmut ia ka ktien bad ia ka kam jong ki briew ha U Blei.

3. U Blei ialade um lah ban mon ban kylla pat na kane ka Jutang ha la ka kam jong u phit baroh, ba u long u Bahoj, u Bashisha bad u Bajanai thik ha kaba iateh shisien.
4. Ki briew ia lade ki lah lada ki mon ban kylla lane ban nym kylla na kane ka Jutang ha la ka kam, ha la ka ktien bad ha la ka jingmut jong ki phit baroh, ba ki bon lang ha ki ka met dur ba iap bad ka mynsiem bam iap bad ba ki don ruh ka bor laitluid ha lade ban mon ia ka hok ne ia ka pop, kum ka jingtynjuh ba phrang ia ka jingshisha jong ki ha khmat kane ka Jutang.
5. Kane ka Jutang kein kaba eh bad ka ai ka jingrem shsh shitom jynjar mynsiem bad jynjar met ia ki briew lada ki iaid pyrshah ia ka; lane kaba nang bad kaba ai jingksan suk hun mynsiem bad suk hun met ia ki lada ki iaid beit ha ka.
6. U Blei hi da lade umjuh ai jingrem ne jingksan shuh iana iano, mynno mynno bad lano lano ruh; hynrei kane ka Jutang ba la shap lypa ha ka dohnud ki briew ia kaba ki la sngewthuh thikna bha eh ha la ka mynsiem bynriewjong ki naduh kane ka pyrthei ba ki dei khnang eh ban mane nguh tang ia U Blei da ka jinghok ba kano kano ka jinglong jingim jong ki baroh bad kaba ai jingrem ne ai jingsan iano iano ruh naduh kane ka jingim ba mynta bad haduh kawei pat ka jingim ba lawei.
7. Na kane ka Jutang U Blei U Trai U Kynrad u thaw ia ka dur ka tip lade ha ka dohnud jong ki bynriew satlak ka pyrthei.
8. Kumta kein na ka, ha ka, da ka, bad ka (Jutang) baneh ka long Blei bad ka long briew ka long bad ka long khyndew.


IV

Ka Jingthoh Jong U Blei Bad Ka Kam Jong Ki Briew Babha.

La don tang artylli ki jingthoh ba la thoh shai da U Blei hi. Kawei ka long ki jingthaw jong u baroh bad kawei pat ka long ka jingtip jong ki briew kaba la shap skhem da U Blei ha ka mynsiem bad ka dohnud jong ki.
2. Ki jingthaw jong U Blei kiba tawiar ia ngi baroh sawdong kiba ngi iohi man la ka por kine kein ki long ki dak ba pynithuh shynna ia ngi haduh ba ngim lah shuh ban len ia ka jingdon U Blei, ia ka jinglong Nongpynim jong u, ia ka jinglong Nongsynshar jong u ia ka jinglong nonglum jong u ia ka jinglong Nongthaw jong u, da la ka jingstad da la ka Bor, da la ka burom, da la ka Jingieit bad da la ka Jingisynei marwei hi bad ki batai shai ruh ia ngi barabor.
3. Da kine kein ki jinglong ba ka jingtip jong ngi ka iathuh shai ia U Blei Bashisha ba u long tang marwei hi, haba ngi pule bishar thuh bha biang pa biang ia ki.
4. Kine ki dei ki tynrai ka jingtip shaphang U Blei Bashisha tang marwei shaphang ka tynrai long bynriew bam iap duh shaphang kawei pat ka pyrthei bad shaphang ka hok ka pop. Ki long kiba la pynneh skhem da U Blei, kiba phla shai ha ka dohnud jong ngi ki briew bad kiba tei ia ka nongrim ka Niam Wei Blei. Kumta ki briew kim don daw shuh ban len ia U Blei Bashisha marwei hi, bad ia kane ka Niam Wei Blei, da kine ki jingthoh jong U Blei hi.
5. Ka Niam Wei Blei ka phla shai bam don u ksiang ban leit ialam ia ki briew ha khmat U Blei, ban iasaid bad ban saitram na ka bynta ka pop. Ka mynsiem bad ka met hynriew ki dei kiba la buh la thaw da U Blei hi. Ka long kaba bieit eh ban ngeit ba don ksiang hapdeng U Blei bad ki briew. Ha ka hok jong U Blei hi baroh ki jingthaw jong u ki bad rukom ia ka jinglong jong u ba kaei kaei ruh, la na kano ma ba ka la mih sha kata kajuh hi kan leit phai pat. Naba ia ka jingbiang thew ba la buh beit U Blei ym don ba lah ban pynduna thew noh dano dano ruh.
6. Ka long ka jingbakla kaba khraw eh ban leit ngeit ba don ki briew na ka pyrthei ki bymjuh kylla, kiba khuid synlar kiba janai biang bad kiba ioh tylli ia ka jingieit, ia ka bor bad ia ka mon jong U Blei tang ha ki hi.
7. Ka long ka jingbakla kaba khraw eh ban ngeit ba U Blei u la wan kylla briew sha kane ka pyrthei ia ka ban long nongpynim ia ki briew hi.
8. Ka long ruh ka jingbakla kaba khraw eh ban ngeit ba don ka kitap kaba la phah kynti na U Blei hi, lane kaba la bthah kynti da U Blei hi ban thoh, kaba kynthup tang ki ktien nije jong U Blei hi.
9. Namar ba ha khmat U Blei, ki briew baroh ki ia long mar ryngkat bad ki kitab baroh ruh ki ia long da kum kajuh ka bor bad ka buit bynriew ba la thoh pyrkhat.
10. Tang U Blei hi marwei kein uba don ka jinglong ba dap janai naduh haduh, lait na U Blei baroh katba don kiba ngi iohi, kiba ngi iohsngew bad kiba ngi tip ki long ki bym iaineh, ki bym shisha bad ki bym janai suda. Namar bym don u briew lymne ka kitab ban eh bad ba janai. Ha kita ki kitab niam baroh ngi niew ba don katto katne ka bam shisha. Ka Niam Wei Blei kam khang satia ia ki nongmane Wei Blei ban pdiang ia kita kiba shisha bad ban kyntait noh ia kita ki bym shisha na kita ki kitab.
11. Ki Kitab jong ka Niam Wei Blei kim shym dawa satia ba ki long ka ktien nije jong U Blei hi, lymne ba ki don ki ktien ba janai jong uta (kumba khot kiwei ki niam) u blei ba la wan kylla briew. Kane ka niam Wei Blei ka phla ba ki kitab niam blei bad ba kiwei de ki kitab baroh ki long kiba la thoh da ki briew ba bha lane da ki briew ba pyrkhat kham jylliew shaphang ka niam bad ba kim shym long kiba la thoh nije lymne ba la bthah kynti da U Blei hi.
12. ia U Blei ruh, kane ka niam Wei Blei ka phla ba u bym don ka met , u bym mon lane u bym lah ban mon ban wan kylla briew, kum la ka jinglong Blei Nongthaw Bahok, ba shisha, Bakhuid ha ki kam baroh satlak ka pyrthei.
13. Hynrei tang da ka bor ka jinglong mynsiem bakhuid bad ba sot jong U Blei kein, kaba bsap bad kaba tynshain bad kaba pynpaw de ha ka mynsiem jong ki briew kiba ai jaka ha lade, ba ki lah ban pyrkhat kham jngai bad kham iar bad kham beit ruh, ba ki lah ruh de ban thoh kham shai shaphang ka jingiadei jong ki briew bad U Blei.
14. Te kum ia kita ki briew ba la trei kham bun ia kaba bha, ka dei ban gin niew burom bad ban gin kynmaw, lada ka dei ka jingtrei jong ki shaphang ka niam lane shaphang ka jinghikai ba pasiang ia ki jingmut jong ki bynriew, kat la, ka jingsngewthuh jong ki hi. Tang ba kam dei ia ngi da lei lei ban gin niew ia ki kum kiblei hi, lane kum ki blei ba la wan kylla briew, lane kam bit ban ngeit wat tang kum ki briew ba khuid synlar bad ba janai nadun haduh. Namar ka kynja met ne ka kynja doh ba iohi mynta kam lah ban long kaba khuid synlar bad ba janai mynno mynno bad lano lano ruh.


V

Ka Jingsait Ram Ia Ka Pop Jong Ki Briew.

Ha ka Niam Wei Blei ym juh don satia ka jingsaitram ia ka pop daei daei ne dano dano ruh. Shynrang lane kynthei ki dei shah hi da lade ia ka jingpynshitom na ka bynta la ki kam pop; bad na ka bynta la ki ktien pop bad na ka bynta la ki jingmut pop, la dei ia ki ba kin shah ha kane ka pyrthei lane ha kawei pat ka pyrthei; la ka dei ia ki ba kin ioh ia kata ka jingpynshitom da kaba kham tud lane kham shen kham slem lane kham shibit kham bun lane kham khyndiat por ruh.
2. U Blei u long u Bashisha u ap ruh kat kumba ka jutang ka ai ka nong babiang kaba pynshong ia ka kimot ka hok ne ka kimot ka pop jong ki briew da ka jingsuk hun mynsiem na ka bynta ka hok, ne da ka jingjynjar pisa mynsiem na ka bynta ka pop. Ynda haba la pynshitom ia ki kumta na ka bynta ki pop jong ki, lada ki kylla jingmut da ka jingsngewsih sat ba shisha ka bam don jingarsap shuh ryngkat bad da ka jingduwai sot mynsiem ha U Blei, na ka bynta la ki pop, te kin ioh ka jingim suk ha la ka mynsiem bad ka met.
3. Kumta da ka jingkylla jingmut ba sngur sot mynsiem kein ba ngi lah de ban ioh pyniasoh ia lade ha ka mon U Blei Nongthaw. Kane kaba iasoh pat bad kamon U Blei ka long ka jingsuk hun ba shisha ha la ka jingim ba ryngkat bad U Blei hi.
4. Ka pop ka long jingpang khrew sangem ka mynsiem bad ka met. Ha ka mynsiem ki briew baroh la don lypa ka jingtip ba sngewthuh ia ka pop bad ia ka hok, kaba shisha bad ia ka bym shisha. Kane ka jingtip kaba na U Blei kaba ki briew baroh kila naduh ba dang kha ia ki. Kaei kaei baroh kaba ki briew ki shu mut, ki shu kren, ki shu pyrshang ban leh, lane ki la leh bad ba ki iaileh kyrni, kaba pyrshang ia kane ka jingtip ka long hi ka pop, tang ba ka long hala ka kimot kimot. Da kane kein ka pop ba ngi pynsniew ia lade bad ba ngi ialeh pyrshah ia ka mon U Blei.
5. Ki jing kordit ba mih na ka pop ki long ki jingkit ba ban khia iaka jinglong jingim ki bynriew bad kiba nangiaid pynsyntuid arsut de irat sha ka jinglong ba kham sniew, haduh ba ki kyrtep pynmat lah noh iaki khmat bad ba ki pynsep kyllut noh ia ki skhor jong ka met bad jong ka mynsiem ki bynriew. Ba ia kaba ki iohi kim ithuh shuh bad iakaba ki ioh sngew ruh kim sngewthuh shuh, la haduh kat kane ka long ka jing bha ka jingieit bad ka jingisynei jong U Blei, kiba tynshain halor ki jingthaw jong U baroh ruh pynban ki batai bakla ia kaba dei sha ka bam dei. Naba kata ka jingshai ba don haki kala kylla dum jngut noh, bad ka dohnud jong ki ruh ka la rben lati shong shuti eh, daka ba ban khia pynpang khrew sangem kata ka pop kyrni ba shong seng haki ba kin shu ngeit bieit khlem nia bad khlem hok noh.
6. Kum ha kita ki briew kam juh don shuh ka jingsngew bha, ka jingieit, ka jingisynei bad ka jingburom khuid jingmut haka mynsiem jong ki, laka dei ia la ki kmie ki kpa iala ka tnga ne iala u tnga iala ki khun ki ksiew, iala ki hymen hymbew, iala ki kur ki kha, iala ki lok, iala ki para briew bad iala ki para jingthaw baroh. Kane kien ka long kata ka dieng khong bad ka sni jong ka pop kyrni.
7. Lada kino kino ki briew ki ba ia sngew brai, bad kiba iai ai huspai ia kawei ka jingmut ba thala ban ioh bsut hapoh la ka dohnud daka ba rieh, te baroh phar ki jingthala ruh ki ioh dong ban bsut lang ban pynshoi kynroi ban nang ia lam pynsyntuid arsut iaka mynsiem bad iaka met sha ka jingjylliew bah ka liewlong jong ka pop ba sngew shyrkhei. Ia kane ka jingleh ruh ki briew ki dei ban ioh la ka nong.
8. La jar katta ruh ynda haba ka mynsiem ki bynriew ka iohi bad ki ithuh, ka ioh sngew bad ka sngewthuh, da ka Jingpynpaw U Blei iala ka jinglong ba ka la ngam jyllop hapoh ka pop, badap da ka jynjar ba bun jait, bad lada ka kylla jingmut da kaba pynhiar mynsiem sngewsih pait dohnud ba shisha, da ka phet kynther kynsan noh na ka lynti kata ka pop sha ka lynti bah ka hok, daka ba iaidthew pyrshah ia la ka khmat jong ka met bad jong ka mynsiem sha ka mon Blei, daka ba thaw jingriehtngen ialade hapoh U Blei ba shisha hi, bad da kaba aiti shaniah ia lade baroh shi tylli ha U Blei. Te kine ki jinglong kien kiba lah ban pynwan iaka jingkyrkhu iaka jingsuk, iaka jingtngen bad iaka jingkmen ba janai bym juh kut ki jong U Blei, ba kin iatuid halor ki bynriew ba pop ba kylla jingmut daka ba shisha ba arsap satia. Kine ki borbah jong U Blei kiba syrpai pynjem noh iaka jingjngem snam ba la khom pynswai iaki bynriew la slem da ka bor ka pop, bad ki nang ia lam mian-pa –mian sha ka jinglong khuid bad sha ka jinglong janai, naduh kane ka pyrthei shaduh ka bymjukut.
9. Kino kino ki briew ki bym ju tip, ki bym ju sngew bad ki bym ju shem ha lade ba ki don kumkita ki pop kiba don ha kiwei pat, ki dei ba kin da bishar iit bha biang- pa-biang iala ka mynsiem iala ka jingmut iala ka jing kren, iala ka jingleh, bad iala ka jing long, ba don nee m ha kida kum kiwei pat ki kynja pop ba thala lada ki shem ba don haki kum kano kano ka kynja pop la ka long kaba paw ne kaba rieh, bad la ka long kaba rit ne kaba heh na ka jong kiwei pat ki briew, ka dei eh ba kin wad lad da kumno ba kin ioh ka jingkylla jingmut ba shisha na ka bynta la kita ki pop ba ki don, bad da kaba phai khmat pyniadei beit ia lade sha U Blei Kynrad hi U Trai Nongthaw. Namar ki kynja jing long ba thala baroh phar, ki long ka syrwet bad ka dyngkhong jong ka pop hi kien.lymda ki kylla jingmut sot mynsiem kin ym lah ban ioh mad jem ia kata ka jingkyrkhu, ia kata ka jingsuk, ia kata ka jingkmen bakhuid bad ba janai ki jong U Blei, ki ban nang khring kyntiew noh na ka jingngam jyllop jong ki hapoh ka ahor ka pop, sha ka jingpynngad jong ka hok ha ka burom ba hok tam jong U Blei. Ki ban sah ryngkat shaduh ka bymjukut.
10. Te da kata kien ka jingkylla jingmut kaba shisha, kaba sot bad kaba sngur mynsiem kaba pynsngewthiang ia ka jingduwai sha U Blei kaba pynkynriah noh ia ka bor jong ka pop na ka met bad naka mynsiem jong ki bynriew, bad kaba btin pynphai khmat pat ia ki briew baroh kiba la phet wir sakma noh na ka lynti ka hok, bad na ka jingmane ieit ia la U Blei U Trai Nongthaw; bad kaba pyniasoh syllok pat sha ka jingkhuid jong U Blei, ba kin ioh ruh iaka jingim khuid ba janai khlem pop khlem pang shuh. Kane kien ka long ka jingsiew spah sait ram ba shisha ia ka pop ki bynriew naka jingkhum pyrkhing bad na ka jingpiam thain ka pop ba sngew triem.


VI

Ka Mynsiem Bad Ka Jingtip Lade (Conscience) Jong Ki Bynriew.

1. Ki briew baroh phar kim juh sngew artatien satia ia lade ba ki long ki briew. Kim juh da wad sakhi satia mano mano lane daei daei ruh bam pynithuh ia lade ba ki long ki briew namar ba ma ki hi da lade kein ki long sakhi ia la ka jinglong briew.
2. Ki briew baroh ki long kum ha kane ka jinglong kiba don ka met kaba kynthup ia ka don, ia ki shyieng ia ka snam, ia ka um bad ia ka lyer; bad ka mynsiem. Da kine ki bor bah, U Blei u la pynlong ka rynieng bad ka dur jinglong briew; na kine wat tang kawei ruh kam bit ba kan duh noh.
3. Ka met long kaba nangiakhu barabor ha ka jingkyan pynsieb ia lade ban ioh ka jingkylla dur met b aim khuid ban ia nang roi ryngkat bad ka mynsiem ha ka jingkren hok bad ha ka jingtrei hok bad shisha kum ba buh U Blei naduh kane ka pyrthei haduh kawei ka pyrthei sha ka bymjukut.
4. Ka tip lade (conscience) ka long kaba la shap ne la kyntiew khet da U Blei hi ha ka mynsiem bynriew naduh ba la thaw dur long briew. Kane ka tip lade kaba bat daw pynrem ia ki briew kiba iaid bakla na ka mon U Blei bad kaba ai bor kyntu ia kiba iaid beit ha ka mon U Blei.
5. Da kane kein ka tip lade ba ngi lah ban sngewthuh marwei marwei ia ka hok ne ia ka pop, la ha ka barieh ne ha ka ba paw, ba ngi ki briew ngi lah ban pyniap ler ia ka ba dei da ka bam dei, ia ka ba bha da kaba sniew bad ia ka hok da kaba pop.
6. Don kiba ong ba ka Tip lade ka la sniew ha ki bynriew. Ka Niam Wei Blei te ka ong ba ka tip lade kam juh lah ban sniew lano lano bad mynno mynno ruh. Kumba U Blei u shu long hi u babha bad u bakhuid kumjuh ruh ka tip lade ka shu sah anamot hi ha la ka jingbha bad ka jingkhuid, namar ba ka long ka mohor jong U Blei kaba la shap ha ka mynsiem ki bynriew. Haba ka tip lade kam tyngshain bha ha ki briew, kata ba ka shu leit long tang kumba ia ka sngi ne ia ka ding ba kyllep da ka syrngiew u lyoh ne u maw ne u dieng ne kiwei kiwei ki kynja met; hynrei ka kimot jong ka sngi ne jong ka ding kim lah ban sniew noh da ka jingkah jong ki. Kumta ruh ka tip lade kam juh sniew la kah syrngiew mano mano ruh da ki jong ka suin, ne da ki jong ka kynja met baroh.


VII

Ka Jingpynim Suk Jong Ki Bynriew.

Ka Jingpynim ka thew ka jingim suk ia ka mynsiem ki bynriew na ki jingkhum pyrkhing ka pop. Kaba im suk na kaba im kordit, bad kaba roi briew artad na kaba ran hiar arsut jong ka mynsiem ha ka jinglong hok. Kane ka jingroi jong ka mynsiem kam long ka ban shu ioh dap syndon kumne kumne, hynrei da kaba mian-pa-mian.
2. Kumba U Blei u long u Bakhuid, u Bajanai bad u Badap naduh haduh, kane ka jingim jong ngi ki briew ruh kan nang kyrsoi sha ka jingkhuid long janai badap main-pa- main ha ka mynsiem shaduh ka bymjukut.
3. Ki briew ruh ba kin ioh ia ka jingim suk ki dei ban mut ban kren bad ban leh ia kaba hok bad ia kaba shisha, kaba dei sha U Blei, sha ki briew sha kino kino kiba don jingim bad sha kiei kiei ki bam don jingim de baroh, la ka long ha kaba paw ne ha kaba rieh, da kaba pynduh noh ia kaba sniew thala na la ka dohnud, da kaba pynroi pyniar ia kaba bha, da kaba kylla jingmut na la ka pop, da kaba ieit ia U Blei bad ia kiba U Blei u ieit, bad da kaba mane nguh beit khlem arsap tang ia U Blei hi marwei kumta kein kane ka jingim suk jong ngi ki briew kan ioh jinghun sngewbha ryngkat halor la ki ki kam ba bha jong ngi.
4. Te ka jingieit, ka jingisynei bad ka jingkyrkhu jong U Blei U Trai Nongpynim jong ngi ki bynriew kin iai neh bad ngi sha ka bymjukut shuh lano lano ruh.





VIII

Ka Deiti (Duty) Jong Ki Briew

Kane ka Deiti (duty) jong ki briew ka don lai lad kine.
a. Kaba dei sha la U Nongthaw.
b. Kaba dei sha la ki para jingthaw.
k. Kaba dei ia lade, ha lade, ma lade bad da lade.

2. Kaba dei sha la U Nongthaw kata sha la U Blei u Trai Kynrad ba marwei hi, uba na ka bymjukut sha ka bymjukut ujuh hi, kumne;

a. Ba ngi dei ban ieit ia U Blei da la ka jingmut, da la ka jingsngew, da la ka jingkren bad da la ka jingtrie baroh phit.
b. Ba ngi dei ban mane nguh ia U Blei da la ka met baroh tylli.
c. Ba ngi dei ban shaniah ha U Blei ia la ka jinglong bad ia la ka jingim baroh khoit.
d. Ba ngi dei ban aiti tylli ia lade ha U Blei.
e. Ba ngi dei ban leh beit naduh haduh tang ia ka bah ok.
f. Ba ngi dei ban im kynti tang na ka bynta U Blei hi.
g.U Blei kynrad u Trai ba thaw ia ngi bad ia kiei kiei baroh ba don ha bneng bad ha khyndew tang marwei hi naduh mynno mynno bad haduh lano lano ruh, u ba tip hi, u ba sngewthuh hi bad u ba donbor hi ban pynbit ia ngi ki briew sha ka jinglong babha, sha ka jinglong ba khuid bad sha ka jinglong ba suk janai.

3. Ka ba dei sha la ki para jingthaw, kata sha ki briew, sha ki mrad, sha ki kynja b aim baroh sha kiei kiei de baroh phar katba don kiba ha bneng, ha khyndew bad ha duriaw kumne:-
a. Ba ngi dei ban ieit ia la ki para briew bad ia la ki para briew kum ia lade.
b. Ba ngi dei ban isynei ia la ki para briew bad ia la ki para jingthaw baroh kat kum ka hok.
c. Ba ngi dei ban mut hok, ban kren hok ban trie hok bad ban long hok, sha ki para briew bad ki para jingthaw baroh barabor.
d. Ba ngi dei ban long iaishah bad ban long sbun sha la ki para briew bad sha la ki para jingthaw baroh barabor.
e. Ba ngi dei ban mut pasiang, ban kren pasiang bad ban leh pasiang ia la ki para briew baroh.
f. Ba ngi dei ban im long hok bara bor ha ka jing pynroi ia la ki para briew baroh sha ka ban bha ka met bad ka mynsiem.

Ki briew, ki mrad bad ki kynja jingthaw ba im ba khih baroh ruh ki ba sngewthuh bad ba thuh ia ka jinglong, jingim, jingkren bad jingleh jong ngi, kin mut, kin kren bad kin leh kylliang sha ngi kumba ki shem ne ki ioh na ngi.

4. Kaba dei ialade, ha lade , ma lade bad da lade, kata ia ki baroh ar jinglong jong ka mynsiem bad ka met ba kin iadei bad kin ia kut baroh bor ia ka juh ha kano kano baroh, la kaba dei ha khmat la U Blei U Trai Kynrad ne kaba dei ha khmat la ki para briew ne para jingthaw ruh kumne:-

a. Ba ngi dei ban pynroi baroh ia ka jingnang jingstad la ka mynsiem ha ka hok bad ha ka jingshisha.
b. Ba ngi dei ban iai pyrshang pynim khuid pynim riewblei bad pynim shong blei barabor la ka mynsiem bad laka met.
k. Ba ngi dei ban iaineh bad iai kyntang barabor la ka mynsiem bad la ka met ha ka kam ba dei sha ka niam mane Blei.
c. Ba ngi dei ban iai pynsngewrit, pynmutrit, pynkrenrit bad pynlehrit barabor la ka mynsiem bad la ka met.
d. Ba ngi dei ban iai pynim sngi pynimsynnia la ka mynsiem bad la ka met barabor kum ki nongkamai ioh nong ba pynmyntoi sha uta u ba la phah ia lade ha kane ka pyrthei.
g. Ba ngi dei ban iai pynim myllien ia la ka mynsiem bad la ka met haka ba sngewhun ha kano kano ka jingjia ne jinglong ba ngi ioh ha kane ka pyrthei sngi ba mynta. Na ba baroh khoit ka shu Long na U, da U, ha U bad U bad sha U Blei U trai Kynrad u Bathaw.

Kane ka Deiti jong u khun bynriew baroh kaba la shapa ryngkat, da U Blei Kynrad ha kajuh ka por ka jingthaw briew bad kiwei de ki jinglong mynsiem ka jinglaon met jong ki bynriew ha kane ka pyrthei.


1X

Ki Jaid Bad Ki Kynja Bynriew.

Ki Jaid bad ki kynja bynriew jong kane ka pyrthei baroh ki long kajuh namar ba ki la long na uwei hi U Blei. Kane ka Niam Wei Blei ka phla shai ba ym don satia ka jingiapher kumba don hapdeng ki Brahmin bad ki Sudro, Hapdeng ki Hindu bad ki Masulman bad hapdeng ki Jew bad ki Jentil.
2. Ki briew baroh kiba ngeit ha ka jingsneng shong tynrai ka Niam Wei Blei ki lah ban iasoh bad ban ia khleh laitluid ha kano kano ka jinglong na kane ka Niam Wei Blei, hapdeng ki hi khlem da don shuh kano kano ka jingiapher bad ka jingpynpep la ki dei na ka jaid ne na la ka kynja na ka kur ne khong ba kumno kumno ruh.
3. Ka Niam ne Dhormo bad ka jaid ne kynja bad ka kur ne khong ki iarher ki tynrai jong ki hynrei ki ia dei ki jingtrei jong ki. Ka Niam ne Dhormo ki mih na u Blei ryngkat bad kiwei ki gun jinglong briew. ka jaid ne kynja ka mih na ka It ka Hima kat kum ka thain shong thain sah jongki. Ka kur ne khong ka mih na ka kmie na u kpa kat kum ka nam ka kyrteng jong ki. Kine baroh lai jinglong kim juh iatur pynduhnoh da kawei ia kawei ne ia kiwei, ne da kiwei ia kawei, hynrei ha ka jingia khein jong ki tei baroh lai ki ia iaid beit naduh la ka jingmih jong ki haduh la ka jingleit jong ki sha kajuh ka jingtrei da kajuh ka jing pyndep.To kynthup la ka niam ne Dhormo, to niew la ka Jaid ne kynja bad to khein la ka kur ne khong lano lano ruh, bad to mane ia uwei U Blei.
4. Ka Niam Wei Blei ka hikai bad ka ialam ban pynduh noh ia kita ki rukom kyndiah bniah khait baroh kiba dei shaphang ka iabam ia dih bad ka iakiew ing kiew sem, kum kito ba don hapdeng ki khun bynriew, bad ia kata de ki jing ngeit bieit ba mane bakla nalor U Blei hi. U Blei u long tang uwei ka Niam ne Dhormo ruh ka long tang kawei ha bneng bad ha khyndew na bymjukut sha bymjukut.



X.

Ki Briew Jong Kane Ka Pyrthei Ki Don Saw Rukom

Ki briew jong kane ka pyrthei ki don saw rukom kum kine :-

1. Kiba shong briew.
2. Kiba shong mrad.
3. Kiba shong ksuid.
4. Kiba shong Blei.
1. Kiba shong briew. Dei kito ki baieij lade, kiba tyngkai lade, kiba sumar lade, kiba wad myntoi, kiba wad nam, kiba wad spah, kiba sngew stad, kiba sngew sian, kiba kdiap, kiba leh tip briew, kiba ithuh lok kiba smat iarap lok, kiba pariahrai, kiba khiar, kiba thir, kiba shait kyntu lok, kiba shait pynshngain lok, kiba peit shin, kiba bishar it, kiba tieng eh, kiba tip nia, kiba sngewthuh nia, kiba shemphang kiba shem lad, kiba peit ngor, kiba tip ia U Blei,kiba burom ia U Blei, kiba bat niam, kiba mane Blei da ki rul ne da ki rukom kiba nang sneng ne nang bthah briew eh, kiba smat ialap niam, kiba kwah ioh jingiaseng eh, kiba sngewbha eh ka ia bam ia dih paidbah, kiba nang pynshit lok eh, kiba smat siew synniang, kiba smat lamphrang eh ha ka kam paidbah, bad bun kiwei kiwei de ki jinglong.

Kine baroh ki jinglong jong kito kiba shong briew kiba shu long tang ha ki ktien bad ha ki kam ba habar; katne ba ki kren bad ba ki leh ruh, ka shu long tang ba kim nud kren ne nud leh bieit pyrshah shuh bad nud kren ne nud leh khlem akor pyrshah shuh namar ba ki long kiba saint ba ki sngewthuh shai ia ka Jingshisha bad ia ka Hok jong u Blei ba ki synshar ha ka dohnud jong ki, bad ba ki sngewrem lehrain bynriew hi ia ka jingshai jong kane ka pyrthei. Hynrei kum kine ki briew ha kane ka pyrthei.

Kum ha kine ki briew ka jingmane Blei kam long kaba shisha, kaba hok bad kaba khuid synlar naba ki kren bad ki leh baroh ruh ka shu long tang da ka mon bynriew jong ki hi, kam shym long da ka mon jong U Blei Kynrad.

2. Kiba shong mrad dei kiba bam ba dih lut, ki bym tyngkai, ki bym leh rain, kiba poh ia, kiba ngeit bieit, kiba tynneng, kiba im tang ban bam, ki bym da burom, kiba lamler, kiba jler, ki bym khein sang ki bym khein pop, ki bym sngewhun, kiba lalot, kiba knap lade, kiba khwan kiba kdiap lade, kiba shong sang, kiba leh than, kiba torti kiba doh iap, kiba khein duh kiba kyreit, kiba mutlop kiba runar, ki bym suidniew kiba dait pong, kita kiba shah rem tang ioh bam, kiba bishni kiba at nud, ki bairiang, kiba buhnud kiba phoi kynsha, kiba shla bieit, kiba nud pyniap, kiba lushia, kiba pynsatia, kiba phon, kiba thap kyllep, kiba dukhi, bad bun kiwei kiwei de ki jinglong.

Kine baroh ki jinglong jong kito kiba shong mrad.Kiba pyrshah ia ka mon ia ka jingshisha bad ia ka hok jong U Blei kaba synshar hapoh ka dohnud jong ki, bad ki sngewthuh shai eh ruh ba ki long ki kynja bynriew ba don ka mynsiem ba im ba kynja Blei.

Kynrei kiba kum kine ki briew ha kane ka pyrthei.

3. Kiba shong ksuid- Dei kito kiba bishni kiba pihuin kiba khapnap, kiba bukhir, kiba rhah, kiba atnud, kiba buhnud, kiba bitar, kiba shla, kiba pohsah, kiba phoi kynsha, kiba lorni kiba shukor, kiba phon, kiba thok, kiba shet, kiba pahbuit, kiba lir, kiba saint, kiba buidti, kiba tuh, kiba shohnoh, kiba klim, kiba lamler, kiba pynbashla, kiba lushia, kiba meng, kiba roh lade, kiba thaw stad lade, kiba koppia, ki bym shah rem, kiba shait smai lamler, kiba tim, kiba kren sih, kiba wad iania, kiba thaw kajia, kiba shaid wad daw, kiba kynshuin, kiba tap, kiba mut sniew, kiba khmih sniew, kiba kren sniew, kiba leh sniew, kiba pynshoi, kiba riam, kiba siar, kiba kdiap bad bun kiwei kiwei de ki jinglong.

Kine ki jinglong jong kito kiba shong ksuid kiba pyrshah eh ia ka jingshisha, ia ka hok bad ia ka mon jong U Blei.

Kynrei kiba kum kine ki briew ha ka pyrthei.

4. Kiba shong Blei- Dei kito kiba lui lui, kiba jem nud, liba sbun, kiba ieid, kiba isynei, kiba hok, kiba shisha, kiba shi kyntien, kiba shida, kiba adkar, kiba don akor, kiba shi sap, kiba khuid jingmut, kiba iai shah, kiba pasiang, kiba mon ban bha kiwei, kiba khein dep ia ki jong ka met, kiba in sngi ia ka kam Blei, kiba iai mane nguh Blei, kiba klet ia ki jong ka pyrthei, kiba ai ti lut ia lade ha ka mon Blei, kiba sngew hun, kiba bang duwai blei kiba kynmaw dnong ia ki jong U Blei kiba ia shem ia U Blei bun sien, kiba ia syllok bad U Blei, kiba iai dhian bad iaid sadhon ha U Blei, kiba iai iaroh burom ia U Blei, ki bym sngew ba ki long ne ba ki mut ne ba ki kren ne ba ki leh hi ma ki, hynrei ba U Blei hi uba pyndep baroh phar, kiba sngew ba na U, da U, bad U, sha U, long maki, ki bym kdiap tyngkai ha lade, hynrei kiba theh sei ha U Blei hi baroh khoit, kiba ong tang U Blei bad ka hok ki ba kor tam bad bun kiwei kiwei de ki jinglong.

Kum kine ki briew ki nangroi barabor ha ki jinglong ba bha baroh ha ka jingim jiongki.

Kum ka jinglong bad ka jingim jong ki sortok ha khmat U Blei bad ha khmat u briew naduh nangne shaduh ka bymjukut.



XI

Ka Niam Wei Blei Ka Long Ka Dohnud Jong Ki Niam Baroh

Ka Niam Wei Blei ka long kaba shong Tynrai skhem eh ha ka mynsiem ki briew, ban ia kaba long kiwei pat ki Niam baroh kiba don ha ka pyrthei, naba ka long ka dohnud ki niam baroh.

2. Ka Niam Wei Blei kam shym ia tur pyrshah bad kano kano ka niam mane blei, hynrei ka pdiang sngewbha ia kiba shisha bad ka kyntait noh ia ki bym shisha bad ia kiba bakla de, kiba don ha kano kano ka niam mane Blei.

3. Ka Niam Wei Blei ka long kaba la pynshong Nongrim da U Blei U Trai Kynrad Marwei hi ha ka dohnud ki bynriew baroh naduh basdang ka long briew jong ki. Namar kata ngi ki bynriew ngim donhok ban kyntait noh ia la ka jong ka Niam Tynrai bad ia la U jong U Blei tynrai bad ban diang ti kynthup ia ka Niam bym dei bad ia u Blei bam dei, uba don ka kyrteng bapher nala U Wei U Blei Nongthaw, la uba kyrpang hi ne uba pyniasoh bah rynjain ha u Blei. Ka Niam Wei Blei ka niew ba ka long pop ban lyndet ia la ka jonmg ka jingtip shong tynrai ka dohnud, bad ban kynthup ia ka jong ka mangkarong ka bam dei la ka jong.

4. Ia kane ka Niam wei Blei ym shem la ai kynti khyllah tang hano hano lane hangno hangno naduh mynno mynno bad haduh lano lano ruh, hynrei kaba la shap kynti hi da U Blei, da la ka jingshisha bad da la ka hok jong U man ha ka dohnud bad mynsiem ki bynriew kyrpang kyrpang, ba kin dup lah ban ngeit bad ban mane nguh tang ia U hi marwei da la ka mynsiem da la ka jingmut, da la ka jingkren bad da la ka jingleh bashisha jong ki baroh.

5. La kumta, um shym long U Blei ba kyrpang marwei marwei hynrei u juh hi U Blei jong ki briew baroh ka pyrthei bad ka bneng ruh.


XII

Ka Jingiadei Ka Met Bad Ka Mynsiem.

Ka mynsiem ka long kum ka jinglong shynrang ba synshar, ka met ka long kum ka jinglong khynthei ba mane. Ia kine baroh ar U Blei da la ka jingstad ba khraw tam U la pynlong kum ka jingkyntiew kurim ha kane ka pyrthei. Ka ktien kurim hi ruh ka thew beit kumba la mang ki nongthaw ktien kur im, kata para ba ia im ki dei kur dei kha. Lada ka met ka iap noh ha kane ka pyrthei ruh ynda ka ioh ka jingkylla dur met ba im, kan leit ia poi sotti ryngkat lang bad ka mynsiem ha khmat U Blei ha kawei pat ka pyrthei.

2. Kumta kine baroh ar ki iadei ka jinglong kum shi tnga, ka ktien thga hi ruh ka mut beit kumba la mang ki nongthaw ktien Tang nga, kumba tang marwei hi katba ia im ryngkat ha kane ka pyrthei bad lawei, bad ia ki kamn baroh ki dei ban ia pyniaid da kawei ka jingiakut bad jing ia suk ha khmat U Blei bad ha khmat ki briew. Lymda kumta ka jynjar kan shong seng ha lade hi barabor.

3. U Shynrang u dei ban long u nongialam ne nongsynshar ba stad ia ka kynthei sha ka jingroi ba bha; ka kynthei ka dei ban long ka nongbud ne nongmane ba tip sngi ia u shynrang sha ka jingdon burom. U shynrang um dei ban banbor ibein khlem nia ia ka khynthei; Ka kynthei ruh kam dei ban ia pynlah ibein khlem hok ia u shynrang. Ba ka hok ka jinglong blei bad ka jinglong briew ki long kum ka sakhi ia kane ka jinglong jong kine ki ar bynta baroh shi linter ka jingim jong ki ha kane ka pyrthei.

4. kumba ka jinglong Blei ka long Nongsynshar, Nongialam, Nongbsa bad bun kiwei de ki jinglong babha ban bit ma ngi ki briew ba ngin nangroi bad ba ngin myntoi, bad kumba ka jinglong briew pat ka long Nongmane, Nongbud, Nongkyrshan, Nongpdiang bad bun kiwei de ki jingdem rit don akor ban ia de sha ka mon U Blei. Kumta ka mynsiem ba ioh ia ka nam ka jinglong shynrang, bad ka met ba ioh ia ka nam ka jinglong kynthei ruh, ki dei ban bad rukom thik kum na kane ka jinglong ba ia dei U Blei bad ki briew, ban nang pyniaid beit ia lade haduh ba kut katba dang ia shong ia im ryngkat ha kane ka pyrthei jin da lawei.

5. Lada ki iaid bakla thala ne kine ki rukom ba la batai haneng te ki khun bynriew jong kane ka pyrthei baroh kin long ki khun ka pop bad kiba pynshibit la ka rta; hynrei lada kli iaid beit biang kumba ki dei la ka nam ba la shap naduh ba ki sdang la ka long briew, kin long ki khun ka hok bad k ba pynslem ia ka rta.


XIII

Ki Adong Ka Niam Wei Blei

Ha ka Niam Wei Blei ym ju don ki adong ba khyllah, kumba don ha kiwei pat ki niam, ki bym shym la tip bad la sngewthuh lypa da ki kynja bynriew ka pyrthei, hynrei kum kiti kiba la shap da U Blei hi nije ha ka dohnud ki briew baroh.

2. Kane ka Niam Wei Blei kam ju khang pyrshah iano iano ruh da ki adong ba khyllah ne adong nongwei kiba kam juh tip ne kiba kim ju sngewthuh hi mynno mynno, hynrei ka khang skhem tang da kita hi kein kiba la shong tynrai ha ka dohnud ba bha jong ki, ia kiba la shap ha ka jingtip jong ki, bad kiba la mynjur da ki briew ba kham pyrkhat jylliew ia kaba bha naduh myn barim jin haduh mynta.

3. Kane ka Niam Wei Blei ka hikai bha eh ia ki briew baroh, ba kin mut, ba kin kren ba kin kren da ka akor babha, kat ha kaba ki don ka jinglong ka jinglong kaban num pynthut iano iano ruh, kumba ha khmat U Blei U Trai Kynrad.

4. Kane ka Niam Wei Blei ka maham eh ia ki briew baroh ba kin long adkar ia kano kano bad ha kano kano ka jinglong, ka jingim, ka jingshong, ka jingthiah, ka jingbam, ka jingdih, ka jingiaid, ka jingieng, ka jingpeit, ka jingsngap, ka jingmad, ka jingiw, ka jingmut, ka jingkren bad ka jingleh, ha khmat ki briew ne ha rieh kumba ha khmat U Blei Trai Kynrad. Namar kaei kaei kaba tam ne kaba duna na ka jingadkar ka long kaba sniew suda.

5. Kane ka Niam Wei Blei kam shah iano iano ruh ban ia poi khan e ia poi kurim bad no bad no ruh ki bym ia dei kynsi, lane kiba don ka jingiawit, ne kaba ia niew sang da ka rukom ka pyrthei, ne da ka rukom ka hima, ne da ka rukom ka ri, ne da ka rukom ka kynja, ne da ka rukom ka jaid bad ne ka jingteh ka kur.

6. Kane ka Niam Wei Blei ka ai bor skhem ia ki briew baroh ba ki dei ban mane bad ban shaniah beit tang ha U Blei hi marwei da ka jingnguh ieit burom sot mynsiem ia u napoh habar, bad ka batai shai ruh ha ka mynsiem hi ki bynriew ba baroh kin sngewthuh ba kane ka Niam Wei Blei kam ia dei bun ia ki jingim pyrthei ba mynta, hynrei ka ia dei kham bun ia ka jingim pyrthei ba lawei tang ba ka jingim doh ne ka jingim met ba mynta ba ka dei ban bud beit ia ka nia hok jong ka mynsiem naduh mynta haduh lawei; namar ba ka mynsiem bad ka met kein baroh ar ki dei ka nam long briew ba kynja ba im.

7. Kane ka Niam Wei Blei ka kyntu ia ki briew baroh ban ieit burom ia la ki kmie ki kpa, ban ieit iarap ia la ki hynmen hynbew, ban ieit kynthup baroh shi tnga, ban ieit isynei iala khun la ksiew, ban ieit kynpham iala kur la kha, ban ieit sbun iala parabriew, ha kano kano ka jinglong ne ha kano kano ka jingjia baroh, ban num leh toh met ia ki jingthaw ba don jingim jong U Blei bad ban num leh than ia kiei kiei baroh ki jingthaw jong U Blei.

1. Kiba ieit shisha ia U Blei ki ieit ruh ia kiwei kiwei kiba ha bneng bad ha pyrthei. Ba ia ioh lem jingkyrkhu ei.
2. ki jingleh ba pyrshah baroh. Ia kine ki adong bla thoh; ki long ka pop ha khmat U Blei. Mynta hangne lane lawei.
3. Kane long ka jutang briew, ka bam shu khar nangthie nangtei; ka im ka iap haka, ka neh. Ba lieh, ba iong, ba rit, ba heh.



XIV

Ka Jingsneng Kyntu Kyllum

Mynshuwa ban mut, ban kren bad ban leh ia kaei kaei ruh, ka Niam Wei Blei ka sneng kyntu ba ngin da ia syllok bad ba iasoh bad U Blei U Trai Kynrad, da ka jingduwai sot mynsiem la haba rieh ne haba paw. Lymda kumta baroh phar kan long kaba leh nohei suda.

2. Haba duwai ia U Blei ngim dei ban duwai tang ban shu pyndep rukom da kaba khyndiat ne da bun ktien, lane tang shu pyni ialade ha khmat ki briew ba ngi bat Niam Blei; ba haba kum kata ka jingduwai ka long pynban ka jingim shukor ialade sha kaba sniew.

3. Haba ngi duwai ia U Blei mynsngi ne mynmiet, haba marwei ne haba bun briew, ngi dei ban kyrpad na U Blei ia kaei kaei kaba ngi da kwah shisha bad kaba ngi da im jingmut shisha ha ka mynsiem, lymda kumta kan long kumba pan bieit na U Blei ia kaba ngim tip ne ngim sngewthuh kum kata ka jingduwai ne ka jingkyrpad kan num ioh diang ei ei ruh.

4. Ia kaei kaei ba la pan ne la kyrpad na U Blei shisien, ngi dei ban kynmaw, ngi dei ban khmih lynti, bad ngi dei ban kyrmen ruh ban ioh diang, ba U Blei ba dap da ka jingisynei U ai ha ban da dap ia kaba ngi kwah shisha da ka mynsiem ba sot ; lada ngi klet noh ia kaba ngi la pan la kaba dang shen ne la kham tud ruh, kata ngin num ioh diang eiei ruh, ba ka long kum ka jingkwah ki khun khynnah ba shu pan beit ia ki jingbam ne ia kiei kiei na la ki kmei ki kpa kumne kumne ki pan na kawei ki pan ia kawei bad kumne lumen ki klet, sa shibet ki wan pan ia kawei pat, ia kata ruh ynda katto katne ki klat noh kumjuh hi, ba thame noh ka jingialehkai ; kumta ki kmie ki kpa kim nang ai shuh da kano ba ki khun jong ki ki kwah eh, la ki la tiar shisha ki jingbam bad kiei kiei ba bun jaid na ka bynta la ki khun jong ki hi. U Blei ruh un leh kumjuh bad kito kiba pan na U.

5. Da kane ka jingduwai iasoh syllok sot mynsiem bad U Blei, ka jingmut, ka jingkren bad ka jingtrei jongngi kin nangroi, kin myntoi bad kin nangiar sha kaba bha lano lano bad hangno hangno ruh.

6. Ka jingmut, Ka jingkren bad ka jingleh jongngi ki briew, ka dei ban long tang ar lad:-
1. Kaba pyniadei ia lade sha ka mon U Blei.
2. Kaba pyniadei ia lade sha ka jingbha ki briew.
Ka jingmut ka long kum U thied jingim jong ka jinglong baroh; Ka jingkren ka long kum u syntiew iwbih jong ka jinglong baroh bad ka jingleh ka long kum u soh ba bang jong ka jinglong baroh ha khmat U Blei bad ha khmat ki briew.

7. Ngi ju ioh sngew ba don kiba ong “Shaba dem ka mon la iap la im ruh la suk,” Ka Niam Wei Blei ka khang pyrshah ia ki briew baroh ban shu shaniah bad ban shu ngeit tang ha ka mon, namar ngi long ki briew kibym don bor ba kut ha lade ba ngi lah ban pynskhem da la ka mon ia ka kam, ia ka ktien bad ia ka jingmut jongngi ba ki la dei eh, hynrei bun sien ngi kham don ka mon khlem nia, kaba sniew bad ka ba haramjat kum ka mon laitluid ym ju don ha pyrthei ba kaba nud ruh ban niad lyngruh ia ka met bad ia ka mynsiem shaduh ka jingjot bad ka jingjynjar jah burom ba khraw eh.

8. Ngi ju ioh sngew ne ngi ju iohi ba don kiba shu ngeit ne shu hun mynsiem ban bat niam khlem da sngewthuh ia ka tynrai jong ka. Ka niam Wei Blei ka sneng kyntiew ia ki briew baroh ban num long biej kumta lano lano ruh, namarba U Blei ba Thaw U la ai ka jingtip ba biang ha ngi ki briew ban nang bishar ia kaba dei kaba lait.

9. Ngi ju ioh sngew ba don kiba ong, ba kano kano ka jingshem jong ki briew ka long kaba la thoh nusib ne kaba la mang khnang da u Blei hi; Ka Niam Wei Blei ka ong shai ba ka jingshem ki briew baroh ka jia na ka akor ne na ka jingleh jong ki briew hi, kam nud ban pynkit pop ha U Blei Bahok ba U Blei Kynrad u la thaw beit la biang ia ki briew baroh, kiba don ka mynsiem dur blei bad ka jingim dur mrad ha ki, kiba kot pyrkhat sha ba kut ka bneng bad kiba kut kynjoh sha ba kut ka khyndew lada ki mon.

10. Ngi ju ioh sngew ba don kiba ong ba dei ban ai kuna ne ai jingknia nguh ha U Blei ne ka Blei na ka bynta ka pop; ka Niam Wei Blei ka sneng kyntu pynsngewthuh ba ngin kynmaw ba U Bei U long U Trai ka bneng, ka khyndew bad kiei kiei baroh katba don kiba ngi da iohi da la ka khmat ne kiba ngi shu ioh sngew da la ka skhor. Balei, ba ong U long U bor bah Bakhraw ba tang marwei hi. U ba ong ba U ioh ka nam shynrang ba kyntirew burom ha khlieh tam, ba U long ruh uba khlieh tam hi marwei, u bym don ka jinglong shynrang ne kynthei hynrei uba shu long Blei ba dap na bymjukut sha bamjukut ban da don kum kata ka jinglong kynthei ha u te dei ban don jingkhein shaphang kata. U Blei hi u long u bahok bad u bym ju kylla, U ba ju mon eh ia ki briew baroh ban ai nguh da la ka jingmut, da la ka jingkren bad da la ka jingleh hok hi bad da ka jing shisha khlem da ai kaei kaei ruh ka jing knia ba kynja met ha U Blei na ka bynta la ki pop.

11. Ngi ju ioh sngew ba don ki niam kiba jer kyrteng jaka bneng bad dujok. Bneng, ki ong ka jaka leit shong ki riew hok bad dujok, ki ong, ka jaka leit shong ki riewpop. Bneng ki batai kajaka ba suk junom, dujok ki batai ka jaka ba kordit junom, ynda leit na kane ka pyrthei bad ki da num lah ia shong khleh lano lano ruh kumba ha pyrthei. Ka Niam Wei Blei ka sneng kyntu ban num kner ruma ia ka bym lah kot kordor shuh bad ia kaba dei ka bor kynti jong U Blei bas tad tam, namar bay m don briew bal ah ban tip ia ka jaka ban leit shonh ynda leit na kane ka jingim ba mynta hynrei ka neh beit tang haka bor ka jingtip jong U Blei marwei hi.

12. Ka Niam Wei blei ka phla shai ba ki briew ka pyrthei baroh ka long kijuh ki jingthaw jong u juh hi U Blei, Ki bym lah ban pyniakhlad liang lano lano ruh, la ki don ha ki jingim ba mynta ne ha ka jingim ba lawei, hynrei ki shu don hi ha khmat U Blei, bad ka phla ruh bym don satia kum kita ki jaka ba kyrteng bneng bad dujok – tang kiba hok ne kiba pop te ki la ioh beit hi la ka nong ka nong ka bym ia bit ne ia don bynta kiewi na kiwei pat, la ki iashong ne iathiah lang ha kajuh ka jaka ne ha kano kano ka rukom ruh kiba hok bad la ka suk hun pynngad, kiba pop bad la ka duk kordit pisa lynga katba ki dang dei ban ioh bad ki dang dei ban shah.

13. Ka Niam Wei Blei ka sneng ka kyntu ia ki briew baroh ka ong :-
1. To ieit ia lade ba phin nang ban ieit ia kiwei pat.
2. To ieit ia u Blei ba phin dup ioh kyrdon ban ieit ia kiwei kiba U Blei U ieit.
Naba ngi ieit ia lade bad ia U Blei ngi ioh long ki khun ka jing ieit naduh kane ka jingim ba mynta haduh ka jingim ba lawei. Ka jingieit kam ju duh la ka nam ka kyrteng bad la ka jingsuk; bad ka jingieit kam ju khlem akor ka jinglehbha, ha ka jingkren bha bad ha ka jingmut bha ia ki briew, ia ki para jingthaw bad ia U Blei hi.


XV

U Blei U Mon

U Blei u mon ia ngi ki briew mynno mynno bad lano ruh.

1. Ban long kiba im slem karta ka met ha kane ka pyrthei, kiba im khiah krat ka met bad ka mynsiem khlem pop khlem pang naduh kane ka pyrthei haduh kawei pat ka pyrthei kiba don ka bor ha ka met bad ha ka mynsiem, kiba nang roi ka jingsngewthuh, kiba nangroi ka jingithuh, kiba nangroi ka jingnang, kiba nangroi ka jingtip, kiba nangroi ka jingstad, kiba nang bishar ia ka ba dei bad ia ka bymdei, kiba kiar na ka lai phew jaid pop, kiba pyniar ia ka hok, kiba tyngkai ia lade ha ka jinglong khuid sha ka ban long janai, kiba don akor, kiba iai wad lad ban pynroi ia lade ha kaba bha, kiba phla la ka lait, kiba kohnguh tien sneng, kiba burom la ki kmie ki kpa, kiba ieit ia la ka ing bad ia la kiba ha bar, kiba sbun iano ruh, kiba ia map para briew, kiba jemnud, kiba hok, kiba shisha shi kyntien kiba shida sada napoh habar, kiba sngewrit kiba bha pasiang iano iano ruh, kiba kot pyrkhat, kiba minot, kiba iai kynmaw ia kaba bha kiba mane beit ia U Blei hi, marwei da kaba shisha, bad kiba kyntang beit ia lade ha ka mon U Blei, hi dang don bun kiwei kiwei de ki jinglong ba ki long.

2. Ban long, kiba iai mut ia kaba bha, kiba iai mut ia kaba shisha, kiba iai mut ia kaba hok, kiba mut ba bha ia la ki kur ia la ki kha bad ia la ki para briew baroh kat ban da shem kaba sniew shynna ka bym bit mut shuh, kiba mut adkhar, kiba iai mut ia ka ban pynroi da kano kano ne sha kano kano ka lad ia la ki kur ia la ki kha bad ia la ki para briew baroh, kiba mut ban pyni ia lade kum ka nomuna ba bha ha khmat ki briew baroh, kiba mut da kumno bad da kano ka lad ban ia lam ia ki briew baroh ban im jingmut ha ka mon U Blei, ki ba mut skem la kumno kumno ban pynroi ia lade ha ka jingnang, jingstad, jingtip bad jingbha baroh kiba iai minot barabor ban dem ia lade ha ka mon U Blei bad ha jutang U Blei bad ki briew dang don bun kiwei ki jingmut ba ki mut.

3. Ban long kiba kren hok,kren shisha kiba kren ’tien bha, kiba kren don akor, kiba kren tip briew, kiba kren da thew, kiba kren da mut da khan, kiba kren da sngewthuh, kiba kren da bishar, kiba kren iaka ban myntoi ma lade bad kiwei de, kiba kren ia ka ban bit mano mano ruh, kiba kren ia ka ban pynsngewbha iano iano ruh, kiba kren ieit iano iano ruh, kiba kren sbun iano iano ruh, kiba kren jemnud iano iano ruh, kiba kren kham bun shaphang ka jingim ba lawei, kiba kren barobor da ka mynsiem sot shaphang ka Nam Babha U Blei, kiba kren kyntu ia lade nyngkong kum ka nongmuna babha bad sa ia kiwei de ia ka ban phla ia ka mon U Blei- Dang don bun kiwei de ki jingkren ba ki kren.

4. Ban long, kiba tip sngi,kiba leh tip briew,kiba leh don akor, kiba leh ieit, kiba leh burom, kiba leh sbun, kiba leh bha, kiba leh hok, kiba leh khuid, kiba leh shida, kiba leh dei, kiba leh beit, kiba leh sumar, kiba leh biang biang iano iano bad iaei iaei ruh, kiba leh smat, kiba leh tbit, kiba leh ne trei bniah ia kano kano ruh, kiba leh ia ka ban shaniah kiwei, kiba leh ia kaei kaei ruh kum ka nomuna ba bha ha khmat kiwei, kiba leh ne bat Niam, kiba leh beit ha kaba mane ia U Blei, kiba leh pynithuh ia lade ha ka ba paw kum ki nomuna ia U Blei hi marwei, kiba leh beit ia ka mon U Blei, kiba leh ne iaid beit ha ka jutang U Blei bad ki briew, dang don bun kiwei kiwei de ki jingleh ba kin leh.


XVI

U Blei Um Mon

U Blei um mon ia ngi ki briew mynno mynno bad lano lano ruh:-
1. Ban long, kiba runar, kiba mutlop, kiba iriang, kiba phoi, kiba bishni, kiba bitar, kiba thut, kiba lorni, kiba rhah, kiba buidti, kiba tuh, kiba shohnoh, kiba lalot, kiba khwan, kiba jham, kiba siar, kiba bieit, kiba tam sneng, kiba hangamei, kiba meng, kiba sarong, kiba kyreit, kiba dih kiad, kiba ia khalai, kiba jaituh, kiba ahlia na jaipdeh, kiba ia shun, kiba khlem akor, kiba thok, kiba shukor, kiba lamler, kiba tim, kiba ia mai, ki bym ia ieit para briew,ki bym mane ia U Blei, dang don bun kiwei kiwei de ki jinglong ba kin long.

2. Ban long, kiba mut sniew, kiba mut pop, kiba mut thala, kiba mut ibein, kiba mut meng, kiba mut khraw, kiba bieit kiba mut siar, kiba mut stad lade, kiba mut bha ne mut hok lade, kiba mut arsap, kiba mut kynsha, kiba mut bein briew, kiba mut lyndet ia U Blei, dang don bun kiwei kiwei de ki jingmut ba kin mut.

3. Ban long, kiba kren sniew, kiba kren pop, kiba kren thala, kiba kren bymman, kiba kren palat, kiba kren lamler, kiba kren khraw, kiba kren heh, kiba kren meng, kiba kren roh lade, kiba kren sarong, kiba kren hangamei, kiba kren koppia, kiba kren bein, kiba kren shah, kiba kren bishni, kiba kren pihuin, kiba kren siar kiba shait kren lir, kiba kren lorni, kiba kren phong, kiba kren atkhu, kiba kren bieit, kiba kren mynthi, kiba kren dam, kiba kren lyngkut, kiba kren dukhi, kiba kren ingkhong, kiba kren shla, kiba kren lamler, kiba kren shukor, kiba kren thok, kiba kren wad phoi, kiba kren arsap, kiba kren lusha, kiba kren pan kwah, kiba kren pynshoi, kiba kren ngem, kiba kren thala shaphang U Blei, dang don bun kiwei kiwei de ki jingkren ba kin kren.

5. Ban long kiba leh sniew, kiba leh thala, kiba leh bymman, kiba leh runar, kiba leh kynsha, kiba leh danda, kiba leh shukor, kiba leh thok, kiba leh siar, kiba leh arsap, kiba leh klop, kiba leh kopsop, kiba leh sarong, kiba leh ba tip, kiba leh pop, kiba leh phon, kiba leh kyllep, kiba leh pynshla, kiba leh kyreit, kiba leh mler, kiba leh lushia, kiba leh tuh, kiba leh tamti, kiba leh torti, kiba leh jaituh ne leh alhia ne leh jaipdeh, kiba leh buit tuh, kiba tuh, kiba shohnoh, kiba klim, kiba ia khalai, kiba dih kiad, kiba leh awria, kiba leh sih, kiba leh khlem rain, kiba leh khlem akor, kiba leh lutphut, kiba leh tohmet, kiba leh syrwa, kiba leh piaw ne leh phoi ne leh sa, kiba leh pyrshah ia ka mon U Blei, dang don bun kiwei kiwei de ki jingleh ba kin leh.
Kaba long, ba mut ba kren, ba leh,
Pyrshah ia ka mon jong U Blei;
Ka jingjynjar ka long kaba eh,
Naduh mynta haduh lawei.

XVII

Ka Jingmlien Iai Shah Ba Man Ka Sngi

Ka Jingmlien iai shah ba man ka sngi ka hikai iano iano ruh ban num pute ne ban num duna ei ei ruh ha ka jingim ba lawei, ka nang iarap, pynban iano iano ruh ban ioh ka akor ba bha bad ka jinglong mynsiem ba shida ban lah ioh lait na ki jingpynshoi ba bun jaid jong kane ka jingim ba mynta.

Ka jingmlien iaishah,
Ka kam babha eh;
Ia ka ngin doh khah,
Khlem da man sangeh.

1. Da ka jingmlien iai shah ba man ka sngi ngi lah ban poi sha ka jingmane-nguh Blei ba shisha, ka ban pynim khuid ia ka jinglong jong ngi ki briew baroh, bad ka ban pynlong ruh ia ka hok jong ngi ka Ain Tynrai ka jinglong jingim ngi hi.

2. Da ka jingmlien iai shah ba man ka sngi, ka jingm,ane nguh Blei kan nang ioh bor ha ka mynsiem jong ngi, ban ioh ka jingim suk ha khmat ka jingshai bad ha khmat ka jingdap jong U Blei, bad kan nangroi ruh ha ka bor bad ha ka jingmut ha khmat kita ki jinglong.

3. Da ka jingmlien iai shah ba man ka sngi, ka jingpongpet kam juh jia ha ka jingmane nguh Blei kaba iaineh, ka nang pynman jingieit shitrhem kham bun ia U Blei U Kynrad, kan nang kyrsoi ruh de ha ka jingmut ba ngin nang ban thaw jingim khuid ha ka mynsiem bad ha ka met.

4. Da ka jingmlien iai shah ba man ka sngi, ngin ioh ia kane ka jingim bakhuid, kaba long ka synjat ka bor tam eh ha ryngkat ki briew ba bat Niam Blei shisha shisha, ka jingsliang bad ka jingthngan ruh ia kane ka jingim, kin nangroi, kin nangiar, bad kin nang skhem ka jingiasoh lang hun mynsiem ka kynhun nong mane Blei ba shisha jong ka Niam Wei Blei.

5. La don bun ki briew ba bat ia ka niam Wei Blei Bashisha, kiba iaid da kane ka lad ka jingmlien iaishah ba man ka sngi ki ia ioh ruh ia ka jinglong jingim basuk bad ba thiang tam eh.

6. La katta ruh dei ban don ha ki, ka jingkylla jingmut bashisha bad ka jingduwai sot mynsiem, kiban ialam iaki ban nang kiew irat sha ka jingroi babha eh. Hangta ki khmat jong ki kin peit mat pher, bad kin iohi ia la ka jinglong ba jynjar ba ker tawiar ialade, bad hangta hi ruh kin sngewthuh ha la ka mynsiem ba ki long kiba da sliang bad kiba da thngan eh shisha ia ka hok; kiba dei ruh de ban iai wad bniah tylli da la ka bor ka mynsiem bad dala ka bor ka met jong ki baroh, ba kin ioh long kiba shong Blei ha lade ryngkat bad ka jingmlien iai shah ba man ka sngi.

7. Da ka jingmlien iaishah ba man ka sngi, ka jingkylla jingmut bashisha kan ialam pynbeit pyniadei ia ngi sha ka mon U Blei bad sha ka jingbit ki para briew.

8. Da ka jingmlien iaishah ba man ka sngi, ka jingduwai shitrhem sot mynsiem kan nang thiang, bad ngin nang ioh ruh ka jingpynpaw ha lade ia kiei kiei ba dei tynrai mynsiem ba jylliew bad ba iar, ba kan nang ialam beit ruh biang-pa-biang ia ngi ban pyniasoh skhem sha ka mon U Blei bad sha ka jingpasiang ia ki para bynriew baroh.



XVIII

Ka Jinglong Jingim Jong Ki Bynriew Ha Ka Pyrthei
Bad Ha Ka Niam Blei

Ngi iohi ha kane ka pyrthei met ba don bun ki nongshah hikai ne ki nongshah sneng, kiba stad ban nang ne ban sngewthuh ia ka jinghikai ne ia ka jingsneng tang ba ki don ka jingkynmaw kaba tlot hadien tang katto katne por ki klet noh ia kata ka jinghikai ne jingsneng.

2. Ngi iohi ruh ba bun ki nongshah hikai ne ki nongshsh sneng, kiba suki ban nang ne ban sngewthuh ia ka jinghikai ne ia ka jingsneng pynban kiba don ka jingkynmaw bad ambit, ki bam juh klet shuh wei ia kaba ki la ioh hikai ne la ioh sneng shisien.

3. Ngi iohi de ba don ha ka pyrthei bun kiba kum kita ki briew, kiba kloi eh ban jawummat bad ban iam haba ki iohsngew ia ki jingduwai ba shoh mynsiem, lane don kiba da khih kyrbeh ka met man ka teng ba ki iohsngew ia ki jingiathuhkhana ba sngew bang, hynrei ki klet noh kumne kumne tang ki shu mih noh na ka ing jingiaseng.

4. Ngi iohi ba don bun na ki nongmane Blei kiba suki ban shong shit met ne shong shit mynsiem, la ki iohsngew ia ki jingduwai ba shong mynsiem ne ia ki jingiathuhkhana ba sngew bang, hynrei ki long kiba kynmaw shem mynsiem bha haba ki iohsngew wat tang shisien ruh.

5. Ha ki nongbat niam ne ha ki nongmane nguh Blei ba kum kitei ba la ong ha shwa, ka niam Blei ha ki ka long barabor tang kum ka rukom im don burom pyrthei. U Blei bad ka jinglong bynriew ruh ki long ha ki tang kum kiei kiba shu I tyrsem burom pyrthei.

6. Hynrei kum kitei ba la ong hadien, haba shi kynti ki la iohsngew ne ki la ioh bat niam Blei Bashisha ne ki la ioh sngewthuh Blei Bashisha ki ksoh skhem trait da la ka bor bad ka mon ba lut wat ka jingiap ruh kam lah shuh ban pynkhlad ia ki na kata ka niam bad na U uta U Blei Bashisha.

7. don katto katne napdeng kiba bun, lehse, ki bym pat shym la ioh mad mynno mynno ruh ka jingiasyllok Blei ba dap da ka jingkmen, bad ki bym pat shym la ioh mad ha la ka mynsiem ha kano kano ka por ruh ia ka syrwet ka jingim suk bymjukut.

8. Ka jingnud sngewsih jong ngi kaba khraw, ba ngi iohi ia ka jingsuk Blei tang bangut banget bad tang malu mala, bad ba ka mynsiem Jingsuk Blei ba iaineh.

9. Kito ki por ba ngi iohi bangut banget bad malu mala ruh shisha ki don la ka bynta ha ka jingim jong ngi, wat la ka shoh ha ngi tang kum ka leilieh ruh, katto katne ki pynphngain ia ka jingdum synnia jong ngi, bad ki pynbeit ia ka jingbamkyrmen jong ngi, bad teng teng ki kyrsiew ia ka mynsiem jong ngi ban peit shain ha la ka jingthmu ban ioh poi sha ka jingim suk bajanai.

10. Haba dei badei ngi sngewmat kumba ngi ioh bat ia ka Jingkmen suk jong U Blei ba man ka khyllip mat, hynrei pynban da kumno re kumno kumba la shukor ia ngi haba ngim shym ioh satia ia ka.

11. Bad imat ruh kumba ym don bun na pdeng jong ngi, kiba da sngewsih pisa jingmut shisha, haba kim pat shym la juh ioh ha kano kano ka por ruh, ia kata ka jingiasyllok hun mynsiem bad a sngewthuh shai bad U Blei, la shisha ki juh klet noh ialade bad ia kiba ha la ing ne ia kiei kiei jong ki baroh ruh, bad ki juh kyntiew ia lade ha ki kyrdon ba haneng ne ki juh sngew ha lade kum kiba la kot kynjoh ia ka pynban kim pat juh shem ne kim pat juh ioh mynno mynno ia ka wat tang kum ka jingphohsniew ruh.

12. Ka jingkyntiew lade jong ngi ha kito ki kyrdon ba haneng, A! ka long kaba thala thalein bad kaba tang ngut ngut nget nget eh tang kum ka burom u lyoh ba jympa rwing halor kliar ki lum du khatei ka bam don bor ei ei satia ban kyntiew pynshong neh ia ngi, bad ban lah pynpoi beit ia ngi ha kata ka kyrdon Burom Blei bah un suk. A! nangta pynban kan pynhap khongphong ia ngi shapoh ia lyer them shong bieh ka ban pynlong jynjar ia ka jingim jong ngi kaba man ka sngi.

13. Ngi sngew ruh kumba ngi ioh kiew kynsan shaneng eh joit, hynrei ha kajuh hi ka por ngi hap kynsan shapoh eh jriap. Haba ngi poi pyrkhat ia kato ka jingkiew jong ngi, slem dap da ka jingkhuslai pisa lynga ha ki mynsiem jong ngi, ba kum kata ka jingkiew kmen jong ngi ka kylla ka jinghap jynjar pynban.

14. Nangta mih ka jingkylli kut nia ha ngi hi, kumne:- Hato da kumno ngi lah ban kiew shaneng lymda ngi ia kynduh ia ka bor ka jinghap shapoh ?

15. Ka jingiathuh, ba ka jingim riew Blei jong ngi ka ieng skhem halor ka tynrai ka jingtip jong ngi hi kata ka jingim riew blei jong ngi ka dei ba kan long kaba la pynshong nongrim skhem ruh nalor ka mon bad ka jingshisha jong u Blei U Kynrad jongngi marwei hi. Ka kiew bad ka hap jong ngi kam long shuh ka jingkhein ba sngewthuh ma ngi hi.

16. Ha ka shisynong lada ngi kwah shisha shisha ba ka jingim riew blei jong ngi kan nym long tang ka mangkarong shi sngi hynrei ka ban iaineh shaduh ka bymjukut bad kan long ka jingim riewblei shong neh jynduh ka mynsiem bad ka met jong ngi, te baroh kat kaba ngi don ngi dei ban khein ba ka long ka jong U Blei hi. Nangta kat shaba ngi thew ruh ngin nang ioh bor shem lad bad ngin nang skhem ka tynrai ka niam Blei.

17. Ngi tieng ba ha ban thew ne ujon beit ia ngi, iuh yn shem ba ngi sting thew khyndai shah na ka shiphew shah ka jingtip ba skhem jong ngi, naba kam long satia da lei lei ka jingtip hynrei ka shu long tang ka jingkynduh jingmut ba shiphang sngi.

18. Ngi juh mlien eh bun sien ban khmih ban kdew bad ban kren ia ka palat kiwei, dab a ong, ba ka jingim jingiaid jongki kam ia dei satia bad ka jingphla jongki, bad ha kata ka por hi ngi klet noh ialade, ngim lah tip ba kito kiwei ba ong, pleng dei ma ngi hi, ki ban hap beit hapoh ki liewlep ka pop, la tam ne duna na kita kiwei.

19. Ka mynsiem bah ok bad bashisha kam lah ban len, ba ka jingkren jongngi bun sien ka kham khlieh bad kham shwa ban ia ka jingtrei jongngi, shisha kita ki rukom bad ki jingmlien baroh art eng teng ki juh tan ia ka jingim jongngi.

20. Ka synjat bad ka nongmuna jong ka jingmane ba nyngkong bad ba shong tynrai jong ngi, ka long ka jingngeit shaniah ha U Blei hi. Kane ka long ka ain ka jingim jongngi.

21 .Lada ngi khmih iit bniah bha ia la ka jingmut shaniah jongngi ha U Blei, ngi shem da lei lei ba tang khyndiat eh na ka, ka long ka jingtip bashisha, hynrei kaba bun na ka ka lomg tang ka jingiatynneng paidbah. Ka jingngeit ktien tynneng khlem ka kam la ka long kum ka ktien ki riewblei hi ruh ,baroh ki niaw ia ka tang kum ka ktien ngeit suin iathuhkhana puriskam.

22. Ngi dei ban shaniah tylli ha U Blei tang Marwei hi, Uba la thaw hi bad uba buh hi ia ngi ha kane ka pyrthei da lade bad uba la buh beit iala ka jingshisha ia ka pyrthei da ki ain ba ryntih, ki byn lah pynbakla shuh dano dano ruh bad lano lano ruh.

23. Ka dei ka jinglong jong ngi hi, kaba pyrkhing ia la ka jingtip, bad kaba pynliat ia lade hapoh ka jingpynshoi, bad ba ngi len noh ruh wat da la ka jingialap ne da la ka jingiathuhkhana bad da la ka jingim long briew jong ngi, bad kaba pynpeit shain mut sniew ruh ia kano kano ka jingpyrshang bad ka jingminot shaphang ka ban pynroi ia la ka jingim hi, kaba ngim bit da lei lei ban duh noh.

24. Kata ka jingtip ka bam shym la pynskhem da ka kam bad da ka akor ba bha ba man ka sngi, te kata ka shu long tang kum kaba la shu bsa sngaid da ka jingiasoh lok bad ki briew ba bha jong U Blei, la shisien ka sngi kan num neh ieng skhem ha ka jingtynjuh.

25. Lada ka jingtip jong ngi ka shu ia hap bynrap ryngkat ha ka jingieit kiwei pat, ngim dei ban sngewkyndit ban ong, ba ngi long kum ki bam tip Blei satia, bad namarkata ngi nang syntuid sha ka jingiasleit ieit bad ka pop.

26. Lada ngi leit hap kum ha kata ka jinglong, te man ka por ka jingim jong ngi, kan shu dap lynrung da ki jingmut khutia mulia leh noh ei bad kiba sniew laiphew jaid jong kane ka pyrthei sngi ba mynta.



XIX

Da Kumno Ban Ioh Ka Jingim Long Suk

Ka jiongioh im long suk ka kham neh ha ka jinglong ba hapoh jong ka met, jong ka jingmutbad jong ka mynsiem, kam kham neh ha kiba habar jong ka met, hynrei ki tei ki dei tang ban shu ia bud bad ia ryntih bad kiba hapoh. Bun shisha ki briew ki mut da kumwei pat, la kumta ruh kum kita ki ud sngewsih ba kim ioh ia ka jingim long suk.

2. Kiba dei ki jinglong ba hapoh jong ka met, jong ka jingmut bad jong ka mynsiem, ki long ka jingtip briew, ka jingsngewthuh ba shong nia bad ka jinglong mynsiemba bha. Bun ki briew ki leh bein noh ia ki ain jong ki, namar kata ki long ki kam tip briew, ki bam sngewthuh shong nia bad ki bam don jinglong mynsiem ba bha, la kumta ruh kum kita ki ud sngewsih ba kim ioh ka jingim long suk!

3. Da kumno ngin long ki ban ia dei ha ki jinglong ba shapoh jong ka met jong ka jingmut bad jong ka mynsiem? Da ka jingshaniah beit ha ka Jingialam U Blei hi bad da ka jinglong bam arsap ha ka lynti U Blei, kine kiba lah ban pyniadei bad kitei ki jinglong. Bun ki briew ki bam shaniah bad kiba arsap; namar kata ki leh pop bad ki ioh jynjar; la kumta kum kita ruh ki ud sngewsih ba kim ioh ka jingim long suk!

4. Da kumno de ngin long ki ban lah pynim khuid ia ki jinglong ba shapoh jong ka met, jong ka jingmut bad jong ka mynsiem? Da kaba im jingmut ha ka Jingshisha bad ha ka Hok bad da kaba kwah hir hir ban ioh leh linter ia ka mon jong U Blei da kine kein bal ah ban pynim khuid ia kitei ki jinglong. Bun ki briew kiba shu sahmutlop ha la ki rukom, ki dustur bad ki jingmlien bam da sngewthuh shong nia shai bha, namarkata ki shem bun rukom ki jingpong pet ha ki lynti jong ki; la kumta ruh kum kita ki ud sngewsih ba kim ioh ka jingim long suk!

5. Ka jingiasok syllok shi ing bad ka jingiateh lok ba bha, la ka long ka kam bam da siew ei ei ruh pynban ka long ka jingmyntoi bam lah siew shuh, naba ka long ka jingim long suk kaba khraw shisha shisha. Kito ki briew ba la poi bad ba la pynneh ia lade ha kine ki kyrdon jinglong, syrtok ka jinglong briew jong ki, lane kito ruh kiba pyrshang da ka mynsiem bah ok ban long kumta, ka jinglong jingim jong ki kan nang plaid lynti sha ka jinglong khuid; te ka jingmut, ka jingkren bad ka jingleh kan nang long kaba sngur, kaba thiang bad kaba don burom. Don tang khyndiat kiba thir ia kane, hynrei bun ki bam suidniew; namarkata bun kim ioh ia ka jingim long suk la kumta ruh kum kita ki shu nang hi kein ban ud sngewsih!

6. Ki bynriew baroh phar ki dei ban ia lok para jaid bynriew baroh, ki dei ruh ban ia shaniah ha ka jingiasoh syllok shi ing bad ha ka jingiateh ieij lok ba bha, da ka jingiasbun isynei ban ioh long kiba im suk ha la ka jinglong briew ba habar bad ba hapoh lade. Bun imat kiba lonh iing bad kiba ia teh lok patoh pyniar jngai katba lah tang na ka bynta ka jingsngewbha bad ka jingmyntoi mangkarang; la kumta kum kita ruh ki ud ba kim ioh ka jingim long suk!

7. Ki bynriew ki dei ban long kiba khuid bad ba shisha ha la ka jinglong, ha la ka jingmut ha la ka jingkren bad ha la ka jingleh, ha kaba rieh bad ha kaba paw, ba kin ioh ka jingim long suk. Hynrei bun kim bniah eh kum ia kine; namarkata ka jinglong jingim jong ki ka ring swai sha ka jingpute; la kumta ruh kum kita ki ud sngewsih ba kim ioh ka jingim long suk!

8. Ki bynriew baroh ki dei ban long kiba jemnud, kiba kren pyrkhat bad kiba leh da thew ia ki ba ha ing bad ia kiba ha bar ba kin ioh ia ka jingim long suk. Bun ki briew kim minot eh kum ia kine; namarkata ka jinglong jingim jong kiba kum kita ki briew ba ringsdot noh la kumta ruh kum kita ki ud sngewsih ba kim ioh ka jingim longsuk .

9. Ka Tynrai ka Jingshisha ba naduh mynhyndai ka ong. To minot, wat shwa ia ka ba don kam, kaba jia noh na lade kham tam ban ia ka ban dang ioh ba ka pynthut noh ia ka jingkmen la jong bad ia ka jingbtin kyntiew sha ka jingsuk ba shisha. Pynban bun ki leh pyrshah ia kine ki kyntien da ka buit thaw nang kum ha kata ki nang kyan pia shi pia jin haduh ba kin da iap; la kumta ruh kum kita ki ud sngewsih ba kim ioh ka jingim longsuk.

10. Ka jinglong tyrsem bad ka jingnang tynkai lade, bun sien ka juh ia lam beit sha ka lynti ka jingioh im long suk bashisha. Hynrei bun ki briew ki wad lad sngewbha eh ban long kham phylla ne kham pher na kiwei pat, ki im sngi ruh tang ban pynpaw burom habar bad ki sien syntiew da ka jingphla thla suda; la kumta ruh kum kita ki ud sngewsih ba kim ioh ka jingim long suk.

11. Ka jing iaroh ba ioh da ka hok hapdeng kiba duk bad kiba riewspah, hapdeng kiba beit bad kiba sian, hapdeng ki bym don nam bad kiba don nam, ka long ka jingim suk ba tynshain, um bun kiba sngewdap tang kumta hynrei don kiba pynlong da ka spah ka jingim jong ki ka nam jong ki bad ka kupar jong ki, bad ki pynlong ia kiwei ban dem ngon ban mane iaki na ka bynta ba ki don ka spah ba ki pyniaid don burom shibun iaki kam ha kane ka pyrthei pynban khyndai shah na ka shiphew shah ki duna thew na kiwei ha khmat ka hok ka jinglong tyrsem bad ka jingnang tynkai lade; la kumta kum kita ruh ki ud sngewsih ba kim ioh ka jingim long suk.

12. Tang ka mynsiem bam khwan, ka mynsiem bam buh nud bad ka mynsiem ba iai shah, kaba thir ban jop ia ka ba sniew daka ba bha, ka ban ioh beit ia ka jingsuk ba khuid, pynban shibun na u khun bynriew, la marwei marwei ne la ia langkur ne la ia langpaidbah ki juh pyllut bun por, ki juh ia synniang bun tyngka bad ki juh ia pyrkhat bun buit ban pynpep noh iaka hok da ka bym hok, bad ban kyrtep noh ia ka jingshisha daka bym shisha la kumta ruh kum kita ki ud sngewsih ba kim ioh ka jingim long suk.

13. Ka jingieid, ka jingmane bad ka jingnguh ia U Blei Bajanai Marwei hi, ka dei daka ba ngam ngop ia lade ha u kum ki dohkha haka duriaw bad kum ki jing thung haka khyndew, bad daka ba leh beit ia ka mon jong U. U Blei ba dap da ka Jingieij bad da ka jing isynei, da lei lei u tip hi ban ai ha ngi ka jingim longsuk. Hynrei bun ki briew ki kynnoh ia U Blei u ba buh nud bad u ba pynhiar kput bym juh kut, kum ha ka ta ka rukom ruh ki mane ia u; ia U Blei Kynrad ki khien kum ia u para bynriew ne u para jingthaw, la kum kita ruh ki ud sngewsih ba kim ioh ka jingsuk.

14. To sngew A! bynriew baroh ba ngi dei ban sngew ha lade ka mynsiem bym juh iap bad ka met ba iap kylla dur, kumba ia long lem ki para bynriew baroh bad ngi dei ban shaniah skhem ba kin nangroi sha ka bym juh kut bad la U Blei na u ba ki la mih ki lah man long bynriew b aim. Kumta ngin pyniadei malade bad kiwei, bad ngin nym leh beit shuh bad ngin nym leh phon de ia kiwei ki para bynriew, hynrei ngin leh ieij kum shi para trai. Kumta kien ngin nang kiew irat sha ka jingroi ba bha bad sha ka jingim long suk ha ka met bad ha ka mynsiem.


XX

Ka Jingisynei Bad Ka Hok

Ka jingisynei bad ka hok ki long ki ar ktien la ia pher lane ki ar jinglong ba iapher ia ka ban pyndep ia ka juh ka jingthmu.

2. Ka Jingisynei bad ka Hok ki la ia dei ha ka jingkut jong ki, hynrei ki ia pher ha ka jingmih jong ki.

3. Ka Jingisynei ka pyni ia ka jingmon, ka Hok ka pyni ia ka jingtrei.

4. Ka Jingisynei ka pynmih ia ka jingtrei, ka Hok ka pyndep ia ka jingtrei.

5. Ka Jingisynei ka long ka atiar. Ka Hok ka long ka nongtrei.

6. Ka Jingisynei ka long ka nongpynmih ia ka daw. Ka Hok ka long ka nongrai pynkut ia ka daw ba mih.

7. Ia ka mon U Blei la khot ka Jingisynei ia ka Jingtre U Blei la khot ka Hok.

8. Ka JIngisynei ka bym shah shiliang, hynrei kaba kwah ban pynlait na ka jingshah shitom jong no jong no ruh.

9. Ka Hok kaba ainong hano hano ruh kumba ka dei lane kumba ki dawa.

10. Ka Jingisynei ka long kaba iaishah iano iano ruh, kaba pynjem ia ka jingshitom bad kaba pynkhuid ia ka jingmut.

11. Ka Hok ka long kaba bishar iano iano ruh, kaba sam ia ka nongbabiang kat kum la ka kam u briew ne ka briew.

12. Kine baroh ar ka Jingisynei bad ka Hok kim shym long da kumno kumno ruh kiba ia pher kumba ia pyrshsh ka jingshai bad ka jingdum. Hynrei baroh ar ki long kiba ia soh bad ia tuid lang sha kajuh ka Duriaw bah kumba ki ia mih lang ruh na kajuh ka Duriaw bah ha kajuh hi ka por.

13. Ka nongpynpaw ia ka mon ba hapoh dei ka Jingisynei. Ka nongpynpaw ia ka jingtrei ba habar dei ka Hok.

14. namarkata ym don kano kano ruh kaba ia pyrshah ha ka jinglong U Blei, hynrei baroh ar kine ha U ki long kajuh, naba ma u u long u Baisynei bad u Bahok.

15. U Blei u long Baisynei naba u ieit ia ki bynriew haduh ban da pynlong khuid bym jukut.

16. U Blei U long U Bahok naba U taipliah ia ki bynriew haduh ban da pynlong janai bymjukut.



XXI

Ka Niam Blei Ka Long Kawei

Ka Niam Blei ka kut jingmut ba ka jingmane Blei ka long kajuh ha ki bynriew jong ka pyrthei baroh, kiba bat skhem ia ka hok bad ia ka jingshisha, lait tang kito kiba phla ba don bun Blei tam nalor Uwei bad kito kiba phla bym don Blei satia.

2. Ki bynriew jong ka pyrthei baroh ki dei da lei lei ban ioh ka jingmut, ka jingkren bad ka jingleh ia kiwei kum ia lade, naba ki ia long ki jingthaw ba ia mih na ujuh U Blei hi.

3. Mano mano na ki bynriew baroh, katba kim pat da iohi ha la ki khmat bad iohsngew ha la ki skhor bad pun ha la ka jingmut ia kiwei kiwei ma lade, te kata kim pat dei ban kyrmen ba ki la lait na ka jingshun ia kiwei.

4. Haba Mano mano na ki bynriew baroh ba niew ia kiwei kum ma lade kum kiwei te hangno pat ka jingiashun ka jingiashukor bad ka jingsngewsih kin dang sah. Baroh ki ia long noh kum uwei ne kum kawei.

5. Ki bynriew jong U Blei uba long pasiang para ki, ha ka jingmane Blei bad ha ka jingiaid jingim ba bha jong baroh bad ha ka jingshaniah khuid synlar. Lymda kumta ka jingmane Blei jong ki ka long ka bym pat biang.

6. Uwei U Blei, kawei ka hok, kawei ka jingshisha, kawei ka jingim bad kawei ka jingmane. Kine baroh san kin eh ha kawei ka Niam Tynrai U Blei u briew na bymjukut sha bymjukut.

7. Na ka bynta ban ioh long kawei ka jingmane nguh Blei, ki nongialap, ki nongiathuhkhana ki pyrta ha ka pyrthei barobor, ki ia batai katba lah ban ioh long kawei ka Niam ne ka seng.

8. Katba ym pat da duh ka ma kynti lade ka jinglongriew blei bad ka jingmane nguh Blei ban long kawei kin nym lah kup lano lano ruh. Ma kynti, ba ong, kaba ialeh pyrshah ia la ka hok, ia la ka jingshisha, ia la ka jingim, ia la ka jingtip, ia la ka jingsngewthuh briew ia la ka deiti, ia la ka jingieit ia la ka jingisynei, ia la ka jingsbun bad ia kiwei kiwei de ki ki long briew kiba la pun ha U Blei bad kiba la kha ryngkat bad ma lade na U Blei da U Blei, bad U Blei na ka bymjukut sha ka bymjukut.



XXII

Ka Jingim Ka Mynsiem Bad Ka Met

Bun ki nongialap bad ki nongiathuhkhana ki juh batai bniah da ki bun lad bun rukom shaphang ka jingim ka mynsiem bad ka met, tang ba ki kham ban ktien eh shaphang ka jingim ka mynsiem ba kan ioh ka jingim suk lawei; ia ka jingim ka met kim kham batai bun eh, ba ki khein ba ka ban duh jinduh tang ha kane ka pyrthei hi.

2. Ka niam Wei Blei ka ong, ngi ki briew baroh ngi dei ban sngewthuh kut jingmut ban num ri im khuid tang la ka mynsiem hynrei bad la ka met kumjuh. Lada ngim nang ban ri im khuid ia la ka met, te kata ngim nang ban ri im khuid ia la ka mynsiem ruh; kumjuh hi lada ngim nang ri im khuid ia la ka mynsiem, te kata ngim nang ri im khuid ia la ka met ruh de.

3. Kumba ka jingtngit ne ka jingkhuid ha ka jingriam jingbeit ne ha ka jingdeng jingkieng jong ka met, ka ju shoh ia ka jingmut bad ia ka mynsiem barobor. Te kumjuh hi kein ka jingim khuid ne ka jingim tngit ka mynsiem bad ka met ki ju ia shoh mar kylliang kawei ia kawei.

4. Ka mynsiem bad ka met kim don satia ka jingiaim bakla mynno mynno bad lano lano ruh; ka khusnam ka bud nam, ka suk ka duk, bad ka im ka iap ruh ki juh ia ioh lang kajuh ne kumjuh ha la ka long briew jong ki.

5. La jer ne la khot kyrteng briew ruh naba iohi ba don ka met, ban day m don satia ka met ngim lah ioh kane ka bok ba khot briew ia ngi.

6. Ka met ka long ka tusbir jong ka rngiew mynsiem, ka mynsiem ka long ka gun jong ka tusbir met. Ia ka mynsiem bad ia ka met ym don bal ah satia ban pyniakhlad noh na ka jingiasoh long briew jong ki.

7. Ngi don hok shibun ba ngi ioh kane ka met ba ngi ioh kiew nam long briew ma lade ha ka pyrthei bad ha khmat U Blei.

8. Naduh mynta ngi ki khun bynriew ngi dei ban nym ibein, kren bein bad leh bein shuh ia la ka met, kum mynno mynno da kaba ong “ka dew thala lane ka ruh moina” lane “ ka ing trep shong basa;” namar ba ha ka met ruh don ka mon U Blei kumba don ha ka mynsiem hi kumjuh.

9. Naduh mynta ngi ku khun bynriew ngi dei ban sngewthuh shai ba kane ka met kan leit phai sha la U Trai Kynrad Nongthaw jong ka, ynda ka la wai la ka jingtrei ha kane ka pyrthei. Wei kumba ngi ioh ka nam long briew dab a ngi don ka mynsiem bad ka met kumta ka mynsiem bad ka met ki dei ban ia leit lang pat sha la uta na uba ki la wan long briew man briew lang hangne ha pyrthei.

10. Kumba ym lah iohi hangno bad bad a kumno ba la thaw met bad mynsiem ha ka kpoh ka kmie ia ka ban kha long briew ha kane ka pyrthei. Kumta ruh ym don ba lah ban iohi da kumno lane ha kano ka dur, ba ka met bad ka mynsiem kin leit lang sha la u Bathaw. Bad kumba ka kpoh ka kmie ka la pun ia ka met bad ia ka mynsiem ban kha ha kane ka pyrthei ba mynta, kumta ka kpoh ka khyndew ruh kan pun ia ka met bad ia ka mynsiem ban kha ha ka pyrthei ba lawei.

11. Ym don mano mano ruh kat kiba la kha long briew ha kane ka pyrthei ba ki lah iohi shai, tangba ki shu ngeit ba ka met bad ka mynsiem ki la mih la man na U Blei U Trai Kynrad Bamarwei hi ban lang briew pyrthei kumjuh hi ngi dei ban shu ngeit ba ka met bad ka mynsiem kin leit mih ne leit wan noh par na kane ka pyrthei shaba la buh bynta U Trai Kynrad U Blei.

12. Ia ka jingbiang thew jong U Blei ym don ba lah mano mano ruh ban pynduna lane ban pyntam wat tang shiphngit eh ruh na kaba U long.

13. Kumta ia ka jing biang thew jong kane ka pyrthei ruh, ym don mano mano ba lah ban pynsting ne ban pynkhia thew palat wat tang shi phngit ruh na kaba ka long kumba la buh beit hi U Blei ba Marwei.

14. Kat ia kiba la mih la man na U Blei, ym don mano mano ruh ba lah ban khang ne ban pynpep ba kin leit poi beit pat sha la U Blei hi.

15. Naduh mynta ngi dei ban ialap ne iathuh khana ha lade bad ha kiwei ki briew ruh; ba ka jingim ka mynsiem bad ka met ki long kawei, najuh, hajuh bad shajuh, to ri im khuid la ka met bad la ka mynsiem da lade hi, ym shem dano dano ruh ba lah ri im suk ia ki khun bynriew tam nalor la ka hok lajong hi.

16. Ki nong mane Blei ba shisha baroh ki ju ong, ki ju sneng ki ju ialap ki ju iathuh khana ki ong, “To ri pynim ia lade da kaba long hok, mut hok, kren hok, bad leh hok.” Naba ia ka sang bad ia ka pop kila ju niew na ka ktien na ka kam, na ka jingmut bad na ka jinglong, te hato kumno ia ka mynsiem bad ia ka met ngin lah ban pynia khlad nah mangi? Tang ka hok kein kaba kor tam hala ka jong ka met ne hala ka jong ka mynsiem ruh, ha ka pyrthei bad ha U Blei.



XXIII

Naei Mih Ka Basniew

Ko para khun bynriew barit baheh,
Ia kane kein ngi dei ban sngewthuh eh.
Hato ka ba sniew ka wan mih naei,
Haduh jin kat kane ha ka pyrthei?
Bala hap thung bujli u khun bunriew,
Naduh uba hiar haduh u ba kiew.
Pleng ka mih na ka suin thala bymshisha,
Kaba nud shim pyrshah ia kaba bha:
Kumta kein ka jingroi sha ka basniew,
Ka ju sdang phrang daw na ka khlem syrngiew.

2. Na ka khlem syrngeiw ka kylla jynhaw,
Na ka jinghaw ka kylla syep ba paw;
Na ka syep ka kylla sngem bar bad poh,
Na ka sngem ka kylla lngaw lut baroh;
Na ka lyngaw ruh de ka kylla dum jngut,
Na ka dum jngut ka kylla lyngut pyut.
Na ka lyngut pyut ka sa kylla bthuh,
Na ka bthuh ka kylla lngied lati duh;
Na ka lyngid lati ka kylla jngem iong,
Na ka jngem iong ka kylla sieng iwkhong;
Na ka iwkhong ka kylla pdu iw tung,
Na ka pdu iwtung jynreh lut ia ka pung;
Na ka pung iwtung kylla iap khlam lang,
Na ka iap khlam lang kylla bih sarang,
Da ka bih sarang duh ka dur ka rong,
Ia khlem dur khlem rong ki bret sharud nong.

3. Ban mih ka ba sniew ka long kaba jem,
Ha kito ki bym don tynrai ba skhem,
Namar ka wan mih na ka jong ka suin,
Ka ba nud iano iano ruh ban shuin;
Phrang daw eh ba leit hap ha ka ba sneiw,
Kam shem long na ka jong ka jing tip briew,
Hynrei ka shu long tang kum ka phew sniew;
Ne kum ka maia ba shu iohi rngew,
Kane ka jing kren long kum ka pharshi,
To pyrkhat pyniadei ia lade hi;
Namar kam shem thew tang ia ka suda,
Hynrei ka thew beit ia kaba shynna;
Kam shym thew tang ia ki bym don jingim,
Haduh mynta naduh ba mynbarim.

4. Ka thew ia kiba tip ka sniew ka bha,
Ha kiba don ka mynsiem Blei shisha,
Kiba tip ia ka badei bad bamdei,
Kiba sngewthuh ia ka jingdon U Blei:
Ki banang bishar ia ka pop ka hok,
Bad baithuh la ka long bad jong ki lok.
Kane ka sap kam don h’u mrad h’u mreng,
Don tang h’u briew ba tip ia ka long bteng.
Da ba ryngkang ia sap Blei Bashisha,
Sa mih ki bunjaid ki kam ba thala.
Nangta ka akor ka poi sha ba sniew,
Bad iano iano ruh kam juh khein briew.
Tang shu lait shabar kata ka jingker,
Ka jingmut, jingkren, jingleh ki iawer;
Ki ia ong to ho ngin ia phet tyngeh,
Ba iuh kin wan lap dien ki nongwan beh.

5. Ka jingroi sniew mih na ka jinglalot,
Palat na la ka hok ka jingminot;
Ka jingminot ha khmat u briew U Blei,
Ka dei la ka bynta ha ka pyrthei;
Ka lalot kam shah ia ki myntri met,
Ban shong tipsngi beit halor la ki khet:
Man ka por ka hikai ban iamareh,
Ka kynhoi ia ki mano ba shait eh.

6. Ka ong:-
(a) Ko khmat to iit bha ia kiei kiei,
Phan da ioh lut sortok la ka pyrthei.
(b) Ko shkor to da sngap bha ia ki ba riew,
Phan da ioh lut la biang la ka long briew.
(k) Ko shyntur pha to kren mon myndang ioh,
Ba phan iohei ka nam ka tbit-nangkhroh.
(d) Ko kti pha to trei kat ia kaba don,
Ba phan da lap lei bit nab a syndon;
Ko kjat ma pha to jam ryngkang pynlap,
Wat niew khlaw ne ryngkew bad rang ne slap

(e) Ko khmat ma pha ruh to nang pynsabut,
Pha ka lynti lyer ka jingim ka kut,
To sma pynshang rap bor la nong korbar,
Ba kin lah jop lut ia nongwei nongar.
Ba kin dup ioh ka nam iaroh bashait,
Ba na ka jingriam ruh ki nang ioh lait.

7. Ko jingmut pham bunnud haba kumtei,
Katno ki myntri jong pha ki ia trei ?
To nang kyrshan kyrbah ha la ka seng ?
Ban nangtyndep I’u ba narum naneng,
To nang pynkhraw la u phan u kyrpad,
Ban nang phuh ka leit ka wan man ka lad.
Kane ka rukom kyrpad bla pyni,
Nga tieng iuh kan shong seng ha ri jong ngi,
Katei ka kynhoi ia ki san tip thuh,
Nga tieng iuh ba ia ka ri kan nang kjuh.
Katei ka jingtrei jong ki sau tip thuh,
Nga tieng iuh ba ia ka ri kan nangtuh.
Kane ka jingkren lang ia ka pyrthei,
Kaba don ki san tip thuh kum kitei.

8. Ka lalot shisha ka long ka basniew,
Na ka kein ka mih wat ka shohnoh briew.
Ka tuh ka lute ruh ka mih naka,
Ka shet ka phon ruh ia la ka kynja.
Ka sniew kynthei shynrang mih na ka hi,
Ka ba pynjot la ka met, la ka ri.
Na ka mih ka dih kiad ka ia khalai,
Ka ba pihuin ia ki ba jan ne jngai.
Ka nang ia ki bun jaid ki ktien lushia,
Ka pynlut kip or tang ha ka kajia.

9. Kumta kein na I phngit I ba rit eh,
La kylla haduh u mawsiang u ba heh.
Da ka jingailait luid lyngkar shi kynti,
Ia jingmut jing kren ia kjat ia kti.
Da ba shah ia ki ha ka ta ban myllien,
Na ka shi sien kan kylla ka bunsien.
Ia ka myllien bunsien ki khein hok ba biang,
Ba ka jinglong ka la kylla mawsiang.

10. Khmih:-
(a) Nalor kitei baroh ki jaid jinglong,
Ka tynrai roi sniew mih na ka sarong.
(b) Nalor kitei baroh bla ong haneng,
Ka tynrai roi sniew mih na ka sngewmeng.
(k) Nalor kitei baroh kiba la ong,
Ka roi sniew mih na bym hun la ka jong.
(d) Nalor kitei baroh ki bla bate,
Ka roi sniew mih na bym ithuh lade.
(e) Nalor kitei baroh bala kynthoh,
Ka roi sniew ka mih na ka ba lyngoh
(g) Nalor kitei baroh kiba la tai,
Ka roi sniew ka mih na bym sngew thuh shai;
La ka jing long ha kane ka pyrthei,
Da kumno don jingiadei bad u Blei
Khun bynriew baroh da pyrkhat sa iaid,
Wat shu liat liewlet kum u nong buaid.
To sian, to hok, to tip briew to kynmaw,
Nguh la U Blei wat shah tyndep jynhaw
Da kane phin ioh ka jingim long suk,
Ka roi sniew kan nym lah jop man ka juh.



XXIV

Ka Jingroi Sha Kaba Bha

Ka jingbha ka don hi la ka tynrai,
Ka ba biang lymphuin naduh myn hyndai,
Tang namar ba ioh pyrtuh ka jingsniew,
Ha mar ka por ba kam lap ba tip briew.
Ka jingsniew ha pyrthei ka mih nangta,
Nangta ruh sdang ka knia bad ka puja.
Kane ka jingsniew ba la shong kyrni,
Na ki barim haduh mynta ha ngi.
Ka dei ba ngin wad ka lad ban ioh lait,
La mynsngi bad mynmiet ruh khlem da thait.

Ban ioh ia ka jingroi sha ka babha,
Ka dei ban leh da ka bor bashisha;
Kan shitom kumba da kiew thiep sharing
Kan pisa lyng-a kumba shit ka ding.
Ban jop ia kane ka jingsniew ba eh,
Dei ban don ha lade ka ding ka meh;
Kat ia kaba ngi la nang lap ka kdong,
Dei ba ngin thang duh ha ban da ing khong;
Kam bit ban pynsah teng tang I phngit ruh
Ba iuh ita in biah phongrai hajuh.

3. Ban ioh jingroi babha bashisha,
Dei ban ri la ka burom ba paka;

(a) La dam ri la ka burom ka badei,
Ka jingim ruh kan khum swai da lei lei.
(b) Da ba tyngkai la ka burom la jong,
Ka roi ba bha man ka sngi kan kyrsong.
(k) Da kaba ioh lok bad ki briew don akor,
Kam lehnohei ka aiom bad ka por.
(d) Da ba pule kot ne kitab babha,
Ka jingmut ka nang bha bad nangshisha,
Ka jingroi sha kaba bha kan nangkhraw,
Ka sarang jong ka jingsniew kan nangdkhaw
Ia ka jingkren jingleh dei ban da thew
Ia ka jingmut pynlong kum jingkynshew
Ia ka jingkynshew ba hok bad ba bha,
Kam dei ban lum kumba leh thamula.
Ka jingkynshew ba ioh hok shi rynieng
Phuh iwbih sah nam ruh bun pateng.

4. Ban ioh ka jingroi babha ba shisha,
Poi bha bad kiba don akor babha.
Ba ka jingsniew jingbha ka shong hangne,
Ka budnam khusnam kan jia khlem pute.
Kane ka syriem iu koidi dainmur,
Iu balakhum ban ioh jingtrei bajur;
Lada u trei da ka akor babha,
Da lei-lei un ioh khusnam na kata.
Ban ioh jingroi bad kiew sha kababha,
Dei ban pyniaid beit la ki arbynta.

5. Kine:-
(a) Ka tnga ne met kum ka jhad ka baper,
U tnga ne mynsiem kum maji baker.
(b) Ka met dei kaba kum ka dew seisoh.
Ka mynsiem dei kum u nongthung ai sboh.
(k) Ka met dei ban long ka thei im tyrsem.
Ka mynsiem dei rang phira lum them.
(d) Ka met kan long kaba kohnguh leh rit
Ka mynsiem kan long nongialam batbit.
(e) Ka met dei ban long ka b’am kuah lushia,
Ka mynsiem kan long u nongpynshong nia.
(g) Ka met ba khia ka thapring sha arsut.
Ka mynsiem ban khring ban num shah jyrsut
(ng) Ka met kaba paw ryngkew ha pyrthei,
Ka threw eh ia ka bakynsha madei.
(h) Ka mynsiem ka bangen jar ha u Trai.
Kam lah ban num pyrkhat la ka tynrai.

6. Ban ioh ka jingroi babha bashisha.
Ka ban iai sah junom naduh mynta.
Ka mynsiem dei ban ialam ia ka met.
Ka met kan bud ia ka mynsiem khlem klet;
La kadei ha ka kam ing kam bar.
Ka met bad mynsiem kin num iathaw ar;
La dei ia ka kam briew ne kam Blei,
Ka met bad mynsiem kin iathik kawei.
Ka jingroi babha dei ka mon u Blei.
Ka jingroi babha dei ka ain pyrthei.
Kine ki the ia ka longkur longkha,
Ba dei jong ka Niam mynsiem bashisha.

7. Khadduh khadwai ko kur ko kha kynmaw,
Ia kitei baroh ki’tien sneng’tien kraw;
Nalor kitei ruh dang don shuh shibun,
Ban ioh roi malade ba ki babun.
To ia thir dalade lade ruh ho,
Ban long mar nongkynti lano lano;
Namar kham bunsien ia ka jong kiwei,
Bun kim juh kham ieit bynnud lut pyrthei.
La ijong te la ijong ki juh ong,
Ha u briew u Blei kumjuh hi ki long.
La ijong ba ong dei ijong u Blei,
Hei ym dei jong ngi hi ne jong pyrthei.



XXV

Suk Kiba Kumno ?

1. Suk kiba riewbha-
Ia kiba riewspah.

2. Suk kiba bha briew-
Ia kiba bha dur.

3. Suk kiba tipsngi-
Ia kiba khein sngi.

4. Suk kiba im jingmut-
Ia kiba ioh jingmut.

5. Suk kiba im sngi-
Ia kiba iohsngi.

6. Suk kiba shahsneng-
Ia kiba aisneng.

7. Suk kiba shu bud-
Ia kiba ialam.

8. Suk kiba sngap-
Ia kiba kren.

9. Suk kiba aiei-
Ia kiba shim ei.

10. Suk kiba duhei-
Ia kiba iohei.

11. Suk kiba ai kylliang-
Ia kiba shim kylliang.

12. Suk kiba sbun-
Ia kiba siewbun.

13. Suk kiba siewram-
Ia kiba panram.

14. Suk kiba airam-
Ia kiba iohram.

15. Suk kiba bsa-
Ia kiba bam.

16. Suk kiba trei-
Ia kiba shong sngi.

17. Suk kiba lymbiang-
Ia kiba deng.

18. Suk kiba shah lehbein-
Ia kiba lehbein.

19. Suk kiba kit-
Ia kiba shah kit.

20. Suk kiba shah pyniap-
Ia kiba pyniap.

21.Suk kiba khuid kam-
Ia kiba ioh kam.

22. Suk kiba ai bor-
Ia kiba ioh bor.

23. Suk kiba shah lehbor-
Ia kiba ioh lehbor.

24. Suk kiba shah bishar-
Ia kiba shong bishar.

25. Suk ki ba’m ioh dakhol-
Ia kiba ioh dakhol.

26. Suk kiba adkar-
Ia kiba thehsei.

27. Suk kiba iam-
Ia kiba rkhie.

28. Suk ki phukir-
Ia ki Jamindar.

29. Suk ki luk-
Ia ki syiem.

30. Suk kiba peitngor-
Ia kiba thiah sniang.

31. Suk kiba thanda-
Ia kiba kynsan.

32. Suk kiba tip briew-
Ia kiba ithuh briew.

33. Suk la ijong-
Ban ia ijong kiwei.

34. Suk kiba ioh suki-
Ia kiba ioh kynsan.

35. Suk kiba kynmaw-
Ia kiba iai spel.

36. Suk kiba iasok-
Ia kiba bun paid.

37. Suk kiba ithuh-
Ia kiba iohi.

38. Suk kiba sngewthuh-
Ia kiba sngewshkor.

39. Suk kiba shem lad-
Ia kiba shemphang.

40. Suk kiba kut jingmut-
Ia kiba bun jingmut.

41. Suk kiba lahshah-
Ia kiba laplah.

42. Suk kiba sngewkyrduh-
Ia kiba sngewpahuh.

43. Suk kiba sngewduna-
Ia kiba sngewdap.

44. Suk kiba don gian-
Ia kiba don bor.

45. Suk kiba hok-
Ia kiba stad.

46. Suk kiba shisha-
Ia kiba bun nia.

47. Suk kiba sngewrit-
Ia kiba sngewheh.

48. Suk kiba pyrkhat-
Ia kiba kyrkieh.

49. Suk kiba kiew-
Ia kiba hiar.

50. Suk kiba kyrmen-
Ia kiba kynroi.

51. Suk la ka hok-
Ia ka hok kiwei.

52. Suk ka hok marwei-
Ia ka hok bynrap.

53. Suk kiba shaniah-
Ia kiba thawdaw.

54. Suk kiba nguh Blei-
Ia kiba tip Blei.

55. Suk kiba ngeit beit-
Ia kiba ngeit thawlad.

56. Suk kiba khuid jingmut-
Ia kiba pariah ktien.

57. Suk kiba im khuid-
Ia kiba im khlain.

58. Suk kiba jemnud-
Ia kiba jem ktien.

59. Suk kiba ieit-
Ia kiba shah ieit.

60. Suk kiba isynei-
Ia kiba shah isynei.

61. Suk kiba ioh mon Blei-
Ia kiba ioh mon pyrthei.

62. Suk kiba aiti ha U Blei-
Ia kiba shimti na U Blei.

63. Suk kiba shong Blei-
Ia kiba don blei.

64. Suk kiba duwai iaroh ia U Blei-
Ia kiba duwai pan na U Blei.

65. Suk kiba im jingmut-
Ia kiba khien dep.

66. Suk kiba iohi ia U Blei-
Ia kiba ialap ia U Blei.

67. Suk kiba peit mat mynsiem-
Ia kiba peit mat met.

68. Suk kiba pynbeit la ka lait-
Ia kiba kynmaw la ka lait.

69. Suk kiba synshar lade-
Ia kiba pynpaw lade.

70. Suk kiba mane IU Blei-
Ia kiba mane pyrthei.

71. Suk kiba im ha ka jor u thied-
Ia kiba im ha ka bor u tnad.

72. Suk kiba iapiam bad la u kpa-
Ia kiba sohbah bad la u Hynmen.

73. Suk kiba sneng sympat u kpa-
Ia kiba bahkhala u shipara.